Voor wie de schoen past

Een metafoor kan helpen om het fenomeen cultuur uit te leggen; zoals cultuur als kleding. En dan in tegenstelling tot ons naakte lichaam. Ons naakte lichaam is onze natuur, een jas (of kleren) die we aandoen is onze ontwikkelde cultuur. In de winter dragen we een winterjas. Dat past bij het tijdperk. Een winterjas in de zomer past niet. Zo is het ook met cultuur.

Een schoen behoort ook tot de garderobe en past ook bij deze metafoor: Welk bedrijf past bij deze schoen, die ING nu wil "afdanken?"
In deze recessie dragen we winterkleding en dat heeft impact op de organisatiecultuur, al zal deze niet fundamenteel veranderen. Maar toch heeft het economische tij alles met cultuur te maken. De cultuur van voldoening (complacency) die over de jaren in Europa is opgebouwd heeft alles te maken met een leven aan luxe en overvloed waarin omvangrijke crisis gewoonweg niet voorkwamen. Dat is een reden waarom mensen nu zoveel moeite hebben met de crisis; tijdens de tijden van economische groei kwamen massale ontslagen weinig voor en heeft men zich niet kunnen voorbereiden op zware tijden. De professionals die nu tot de arbeidsmarkt toetreden worden echter opgegroeid met veel meer sobere praktijken en zuinigheid hetgeen later van pas kan komen.

Wat "kleren" - als symbool voor cultuur - aangaat, heeft het voorspoedige leven van voor de crisis voor een vertekend beeld gezorgd. Men liep met bontjassen rond (figuurlijk) die een persoonlijke zwakheid eenvoudig konden verbloemen. Iemand die jaren voor een bekend bedrijf had gewerkt droeg automatisch de merk-kleding van dat bedrijf. Echter, eenmaal ontslagen voelde de ex-werknemer zich veel minder zeker dan in de tijd die hij nog een vertegenwoordiger was van het bedrijf. Het leven binnen een organisatie is altijd meer beschermd dan het leven als ZZP of ondernemer in de open economie.

Ook de ING of NN-schoen is nog een voorbeeld van betere tijden. Los dat Nationale Nederlanden dichter bij haar business (in Den Haag) wil zitten is misschien maar een kant van het verhaal. De tijdgeest van nu vraagt om een serieus imago en de schoen past daar niet meer bij. Net als de kubuswoningen in Rotterdam is het ontwerp "leuk en aardig," maar natuurlijk vooral als experiment en als toonbeeld van dezelfde tijdgeest.

Architectuur en cultuur hebben alles met elkaar te maken. Soms beseft een architect dat niet omdat hij zo betrokken is bij zijn werk en geen afstand kan nemen van de tijdgeest en ook niet kan inschatten hoe deze tijdgeest verandert naarmate de implementatie van de maquette voortschrijdt. De start van de schoen of kruimeldief lag op 16 november 1999, in het midden van de millenniumkoorts. De opening was op 16 september 2002, halverwege in de crisis. Toch moest de echte bloei van ING nog beginnen en nu 12 jaar later is de glazen kast naast de snelweg vooral nog een monument dat symbool staat voor de ontmanteling van de ING Groep.

Het kan verkeren.

Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Economie - Teveel wiskunde, te weinig geschiedenis?

Begraven of cremeren?