Innovatieprijs 2011 - De wasmachine van de toekomst is er al

Thomas Rau heeft de Herman Wijffels Innovatieprijs 2011 gewonnen.

Thomas Rau (TurnToo), legt uit waarom de lineaire economie niet meer van deze tijd is. Bouwend op het principe van de technische (grondstoffen) kringloop van Cradle to Cradle, biedt ...  een concrete oplossing voor het sluiten van de grondstoffenkringloop tussen producent en consument: ‘performance-based consumption’ oftewel maatschappelijk verantwoord consumeren.
Consumenten huren producten op prestatie basis, producenten blijven eigenaar van de producten. Het product – en daarmee de grondstoffen – gaan aan het einde van de contractduur weer terug naar de producent en zijn daarmee beschikbaar voor een nieuwe generatie producten. Dit levert bovendien financieel voordeel voor de consument op, omdat niet langer voor de grondstoffen in een product betaald hoeft te worden. Producenten worden steeds minder afhankelijk van de grondstoffenmarkt. Zo ontstaat een circulaire economie – van verbruik naar gebruik en hergebruik... The Cradle to Cradle Economy
... “Het idee dat producten eigendom zijn van consumenten is niet meer van deze tijd. Ik ben als consument alleen geïnteresseerd in de prestatie van een product, niet in het bezitten daarvan. Voldoende licht, comfortabel zitten, mooi beeld en geluid, daar gaat het om. Voortaan gaan we consumeren op basis van de prestatie van producten,” 
... Turntoo gaat ook verder dan de traditionele lease-constructies waarbij geen sprake is van een grondstoffen kringloop. In het model van turntoo gaan de grondstoffen in vorm van het product aan het einde van de contractduur weer terug naar de producent; turntoo sluit de kringloop. ...
Met onze partners zal het boven genoemde ‘dienstverleningsconcept’ verder vormgegeven worden: ... BAM utiliteitsbouw, Desso, EPEA, InterfaceFLOR, Mosa,Philips, Steelcase, Triodos Bank, Urgenda, Van Houtum. Bron: Stichting Milieu Net

Dit past bij het cloud-denken. Toch gebruikt de gemiddelde office-user het microsoft-pakket terwijl Google-Office (Saas -  Software as a Service) gratis is. Een andere vraag is wat de producent met de wasmachine doet die van de klant na gebruik weer terug naar de wieg gaat. Hoe rendabel is het hergebruik. Of hoe zit het met het onderhoud van de wasmachine? En wanneer de klant uitgekeken is op het design, en deze een nieuwe wasmachine wil - terwijl deze nog lang niet economisch is afgeschreven - hoe werkt dat dan? Dan zou de wasmachine naar Afrika kunnen.

Thomas Rau is architect en van architecten wordt wel gezegd dat ze mooie gebouwen ontwerpen, maar waar de daken bij oplevering lekken. "Dat geeft niet," stelt de architect, "als het gebouw maar mooi en vernieuwend is."
Deze anekdote lijkt niet serieus, maar is het wel. Het gaat hier om een innovatieprijs van de Rabobank, en een serviceontwerp waar het hier over gaat kan best een kandidaat zijn voor de prijs, maar het is daarmee geen echte innovatie. Innovatie is iets dat werkt en waar bedrijven een commerciële oplossing voor gaan proberen te vinden. In dit geval gaat het om een idee, dat mogelijk navolging vindt. Maar zeer waarschijnlijk ook niet.

Hoe serieus is dit ontwerp? Wil de consument huren? En wordt de prijs per gebruik goedkoper? Weet de consument wel wat deze aan kosten krijgt?
Het klinkt ideologisch en past bij deze tijdgeest waar het kapitalisme onder vuur staat. Maar het innovatie-criteria wordt mij in ieder geval niet duidelijk. Dat is natuurlijk ook het risico van de criticus; als ik het fout heb dan gaat dat ten koste van mijn eigen geloofwaardigheid. Maar in dit geval neem ik dat risico graag.

Ook kan men zich afvragen of het cradle2cradle-concept per bedrijf moet werken of per economie; er zijn steeds meer succesvolle bedrijven in de Garbage-industry (bv. Terracycle/).

Het aardige van innovatieprijzen en innovaties op zich is dat het mensen aan het denken zet. In die zin is het gelukt. En zijn veel andersoortige oplossingen op dit vlak, als ontwerp. Lijkt mij. Ik denk dat de wasmachine in de huidige vorm niet blijft bestaan, maar dat er met nano-technologie de vlekken verwijderd worden. Wassen met water is dan zo achterhaald (en water als duurzaamheidskwestie is het grootste probleem dat bij deze innovatie even buiten beschouwing is gebleven...). Maar ieder zijn specialiteit; innoveren is niets voor mij.

--
9 November 2015. Inmiddels wijdt VPRO tegenlicht een uitzending over dit fenomeen:
http://www.npo.nl/vpro-tegenlicht/08-11-2015/VPWON_1232897

--
17 aug 2017.
De wasmachine is te zwaar, innovatief idee van student, laat de machine vollopen met water, ipv beton: https://www.volkskrant.nl/economie/student-bedenkt-cruciale-aanpassing-een-wasmachine-zonder-beton~a4511554/

-- april 2018
Thomas Rau zit ook achter het initiatief van Madaster - het kadaster voor materialen, een NGO - , om een materialen paspoort te creëren van gebouwen die opgeleverd worden, om zo inzicht te krijgen in het toekomstig afvalprobleem.

Reacties

Wasmachine zei…
Een leuke innovatie, maar ik vraag me af wanneer dit echt door de consument gebruikt gaat worden. Dit zal nog wel een paar jaartjes duren. Wel interessant...

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Economie - Teveel wiskunde, te weinig geschiedenis?

Begraven of cremeren?