Kwestie Bing Schiedam ten einde
ik integer, jij integer. Zo eenvoudig ligt het dus volgens de schrijver en onlangs gepensioneerde ambtenaar Jaap Ten Wolde. Jaap is de integriteitsonderzoeker die heeft geconstateerd dat Burgemeester Verver niet integer is.
Integriteit is geen kwantificeerbaar product (zoals "Hij heeft 450 goede taken volbracht en 23 fouten gemaakt, dus zijn integriteit is 427"), maar een kwalitatieve indicatie van een niveau van de eerlijkheid van iemand (dus Burgemeester scoort onder het minimum integriteitsniveau van 55 op een schaal van 100). Boven de voldoende-grens is iemand integer, daaronder niet. En als je als burgemeester een negatief integriteitsstempel krijgt opgedrukt dan ben je voor je leven gebrandmerkt. Zo dacht Burgemeester Verver waarschijnlijk en spande een kort geding aan tegen integriteitsbureau Bing die Jaap Ten Wolde via haar organisatie verdedigt.
IK NIET INTEGER, JIJ OOK NIET! Zo werkt dat.
Ik blijf het een vreemde constructie vinden, dat de gemeentes in Nederland, via haar vereniging een instituut in het leven hebben geroepen die de integriteit van bestuurders onderzoekt. Een soort van interne politie die haar rechercheurs onderzoekt. Maar Bing zegt "onafhankelijk" te zijn. Dat werkt al niet, want op het moment dat er een signaal gaat vanuit de gemeente naar buiten (Bing) heeft Bing al voorkennis: "waar rook is is vuur."
Ik heb voordat de Burgemeester een klacht indiende het rapport gelezen over de kwestie Schiedam (mijn gemeente).
Op uw verzoek hebben wij een onderzoek verricht voor de gemeente Schiedam, zoals is vastgelegd in de opdrachtbevestiging van 27 april 2011.
Hierbij rapporteren wij onze bevindingen en beoordeling.
1. BING - afgeleid van Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten - biedt Nederlandse gemeenten gespecialiseerde adviesexpertise, onderzoeksexpertise en een vraagbaakfunctie aan op het gebied van integriteit. Het bureau richt zich daarbij exclusief op de gemeenten, wat borg staat voor specifieke branchekennis, verdieping van ervaringen en de mogelijkheid om duurzame relaties met de doelgroep te onderhouden. BING is een initiatief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
2. Aanleiding en doel van opdracht Via de media en via anonieme meldingen zijn door de raad van Schiedam signalen ontvangen die duiden op mogelijke tekortkomingen:
...
//
...
De burgemeester De burgemeester is in de gesprekken gekwalificeerd als een belangrijke drager van de angstcultuur. Volgens geïnterviewden en melders hanteerde zij een verdeel en heers tactiek, zowel richting de ambtelijke organisatie als richting collegeleden. Er was blijkens de gehouden gesprekken zowel bij de ambtelijke organisatie als bij collegeleden sprake van een bepaalde mate van angst voor de burgemeester. In de gesprekken is echter ook aangegeven dat de cultuur niet uitsluitend aan de persoon van de burgemeester kan worden opgehangen, maar dat ook het college drager is van deze cultuur.
...
De burgemeester heeft nagelaten maatregelen te bevorderen die een veilige cultuur bevorderen en er op toe te zien dat een belangrijk onderdeel van integriteitsbeleid - zorgen voor een ‘uitlaatklep’: melden via de vertrouwenspersoon met gebruikmaking van de klokkenluidersregeling – was geïmplementeerd. De burgemeester als primus inter pares op het terrein van integriteit is naar onze mening op de thema’s cultuur en integriteit ernstig tekort geschoten.
(Bron: BING onderzoek rapport Schiedam)
Over de bedrijfscultuur staat in het rapport:
Kan komen de bevindingen:
In principe zijn bij een gemeente de burgemeester en de gemeentesecretaris qua positie potentieel de personen met de meeste invloed op de integriteitscultuur. Als zij stevig acteren in negatieve zin, dan vereist het een extra inspanning van de volgende laag van cultuurdragers om dit acteren te ‘compenseren’. De burgemeester heeft in het college op het gebied van integriteit een ‘primus inter pares rol’
Maar ik zal nooit op deze website een bericht tegenkomen dat BING via haar medewerkers zelf een fout heeft gemaakt. BING is dus per definitie altijd integer, ze staat netjes buiten spel.
Bureau Bing maakt - als het gaat over cultuur, waar ze volgens mij blijkens het rapport en haar focus op integriteit, weinig verstand van hebben - de klassieke fout, namelijk dat ze bij cultuurprocessen niet onderzoeken wat de specifieke structurele (natuurlijke) problemen zijn. Een gemeenteraad die gedomineerd wordt door de PvdA zal logischerwijs problemen ondervinden met een leider die van een andere cultuur (VVD) afkomstig is!
Wat overblijft is dat BING door de rechtbank in het gelijk wordt gesteld, JA, ze heeft wel fouten gemaakt, maar deze schenden niet het imago van de ex-burgemeester.
Dat is ook weer opgelost (juni 2015).
Ik integer, jij integer... Ongetwijfeld, maar geef die jongens van BING een boekje over hoe organisatiecultuur werkt.
-- (28) april 2016
Angstcultuur, een ander geval. (Maar kopt het ook?) Het academisch ziekenhuis is in verlegenheid gebracht door een uitzending van het programma Zembla over een angstcultuur op de KNO-afdeling. Het UMC Utrecht vindt dat het vertrouwen van patiënten onnodig is geschaad. Op de site van het ziekenhuis stromen de kritische reacties binnen. (bron: DUB)
Integriteit is geen kwantificeerbaar product (zoals "Hij heeft 450 goede taken volbracht en 23 fouten gemaakt, dus zijn integriteit is 427"), maar een kwalitatieve indicatie van een niveau van de eerlijkheid van iemand (dus Burgemeester scoort onder het minimum integriteitsniveau van 55 op een schaal van 100). Boven de voldoende-grens is iemand integer, daaronder niet. En als je als burgemeester een negatief integriteitsstempel krijgt opgedrukt dan ben je voor je leven gebrandmerkt. Zo dacht Burgemeester Verver waarschijnlijk en spande een kort geding aan tegen integriteitsbureau Bing die Jaap Ten Wolde via haar organisatie verdedigt.
IK NIET INTEGER, JIJ OOK NIET! Zo werkt dat.
Ik blijf het een vreemde constructie vinden, dat de gemeentes in Nederland, via haar vereniging een instituut in het leven hebben geroepen die de integriteit van bestuurders onderzoekt. Een soort van interne politie die haar rechercheurs onderzoekt. Maar Bing zegt "onafhankelijk" te zijn. Dat werkt al niet, want op het moment dat er een signaal gaat vanuit de gemeente naar buiten (Bing) heeft Bing al voorkennis: "waar rook is is vuur."
Ik heb voordat de Burgemeester een klacht indiende het rapport gelezen over de kwestie Schiedam (mijn gemeente).
Op uw verzoek hebben wij een onderzoek verricht voor de gemeente Schiedam, zoals is vastgelegd in de opdrachtbevestiging van 27 april 2011.
Hierbij rapporteren wij onze bevindingen en beoordeling.
1. BING - afgeleid van Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten - biedt Nederlandse gemeenten gespecialiseerde adviesexpertise, onderzoeksexpertise en een vraagbaakfunctie aan op het gebied van integriteit. Het bureau richt zich daarbij exclusief op de gemeenten, wat borg staat voor specifieke branchekennis, verdieping van ervaringen en de mogelijkheid om duurzame relaties met de doelgroep te onderhouden. BING is een initiatief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
2. Aanleiding en doel van opdracht Via de media en via anonieme meldingen zijn door de raad van Schiedam signalen ontvangen die duiden op mogelijke tekortkomingen:
...
//
...
De burgemeester De burgemeester is in de gesprekken gekwalificeerd als een belangrijke drager van de angstcultuur. Volgens geïnterviewden en melders hanteerde zij een verdeel en heers tactiek, zowel richting de ambtelijke organisatie als richting collegeleden. Er was blijkens de gehouden gesprekken zowel bij de ambtelijke organisatie als bij collegeleden sprake van een bepaalde mate van angst voor de burgemeester. In de gesprekken is echter ook aangegeven dat de cultuur niet uitsluitend aan de persoon van de burgemeester kan worden opgehangen, maar dat ook het college drager is van deze cultuur.
...
De burgemeester heeft nagelaten maatregelen te bevorderen die een veilige cultuur bevorderen en er op toe te zien dat een belangrijk onderdeel van integriteitsbeleid - zorgen voor een ‘uitlaatklep’: melden via de vertrouwenspersoon met gebruikmaking van de klokkenluidersregeling – was geïmplementeerd. De burgemeester als primus inter pares op het terrein van integriteit is naar onze mening op de thema’s cultuur en integriteit ernstig tekort geschoten.
(Bron: BING onderzoek rapport Schiedam)
Over de bedrijfscultuur staat in het rapport:
- Meldingen. Een van de onderzoeksvragen betrof de effectiviteit van de klokkenluidersregeling. Impliciet hoort bij deze vraag een beoordeling van het wel of niet functioneren van het fenomeen ‘de vertrouwenspersoon’. In het algemeen is het bestaan van een angstcultuur de reden van disfunctioneren.
- Het is door haar wel gedeeld met de directeur en de gemeentesecretaris en door mij met mijn leidinggevende de heer V.d. M. Het is binnen de bestuurscultuur van de gemeente Schiedam zo dat het niet in dank wordt afgenomen als men buiten medeweten van de bestuurder om andere bestuurders informeert zonder overleg.
- ... De omvang van de ‘cc’ gewoonte in Schiedam maakte het bovendien noodzakelijk adressant expliciet te verzoeken of en welke actie noodzakelijk was ... Ik geef er wel de voorkeur aan om de spanning tussen bestuurlijke wensen en ambtelijke inzichten achter de schermen op te lossen. Ja (en) cultuur (randvoorwaarden invullen voor oplossingsrichtingen in plaats van ‘nee’ verkopen).
- ... In het verslag staat de angstcultuur beschreven, die er o.a. voor heeft gezorgd dat alle creativiteit van ambtenaren in de kiem wordt gesmoord. Mensen durven hun hoofd niet (meer) boven het maaiveld uit te steken. Bij bepaalde bestuurders is daarbij sprake van intimiderend gedrag en een intimiderende houding richting ambtenaren.
- Als er al een angstcultuur heerst, moet je volgens melder niet gaan dreigen met consequenties. Dan is de bereidheid om open kritiek te geven nog minder. De manier waarop de gemeentesecretaris ermee om ging was symptoom bestrijding.
- ,,,,
- Uit de bevindingen viel te lezen dat er sprake was van een angstcultuur op alle leidinggevende niveaus. U vraagt mij wat er is gebeurd met deze bevindingen. De afspraak met de burgemeester was om deze bevindingen in het plan van aanpak voor de nieuwe organisatie op te nemen
- ... Daarnaast hebben we ("Bureau BING") de directie ook meegegeven dat zij zelf een belangrijke rol spelen in de bestaande cultuur.
- ...Voorbeeldgedrag van hogere leidinggevenden is een van de belangrijkste criteria voor het slagen van een cultuuromslag en daarnaast een voorwaarde voor wat betreft veiligheid.
- Het paradoxale was dat uit de bevindingen bleek dat er sprake was van een angstcultuur. Echter, door de opstelling van de gemeentesecretaris werd alle initiatief om hieraan te gaan werken volledig de kop in gedrukt. U vraagt mij of de gemeentesecretaris ook sprak over de burgemeester, in relatie tot de [naam bureau] bevindingen. Volgens mij niet specifiek. Ik weet wel dat de gemeentesecretaris aangaf dat hij het ongepast vond dat collega’s oordelen gaven over elkaar en bestuurders.”
Kan komen de bevindingen:
In principe zijn bij een gemeente de burgemeester en de gemeentesecretaris qua positie potentieel de personen met de meeste invloed op de integriteitscultuur. Als zij stevig acteren in negatieve zin, dan vereist het een extra inspanning van de volgende laag van cultuurdragers om dit acteren te ‘compenseren’. De burgemeester heeft in het college op het gebied van integriteit een ‘primus inter pares rol’
...
De twee volgende cultuurdragers hebben minder invloed maar zijn niettemin belangrijk: het MT (hoger geplaatste leidinggevenden; in Schiedam ‘de directie’, bestaande uit de gemeentesecretaris en de directeur) en de wethouders.
...
De buitenste cirkel van cultuurdragers wordt gevormd door de raad: van beperkte invloed maar niet zonder invloed op de ambtelijke organisatie.
...
Ons onderzoek bevestigt de bevindingen van het trainingbureau en de ervaringen van zowel melders als de vertrouwenspersonen, dat er sprake is van een angstcultuur die ook onder leidinggevenden heerst. Ook de bevindingen van het bureau ten aanzien van hoe de burgemeester wordt ervaren, komt in de gesprekken met melders en geïnterviewden terug:
• Dominant en directief;
• Duldt geen tegenspraak;
• Intimiderend en bedreigend;
• Manipulerend;
• Rancuneus;
• Past verdeel en heers tactiek toe;
• Handelt op basis van persoonlijke voorkeuren en doet aan vriendjespolitiek.
...
Er is sprake van een vechtcultuur tussen college en ambtelijke top. Geïnterviewden en melders hebben aangegeven dat het college op de posities van gemeentesecretaris en directeur personen hebben aangesteld die onvoldoende stevig zijn. Het college is vervolgens ontevreden over het functioneren van de ambtelijke organisatie en gaat regelmatig op de stoel van de ambtelijke top zitten. De ambtelijke top is om die reden vooral bezig het bestuur te ‘pleasen’ teneinde te kunnen overleven. Deze cultuur van angst en overleven sijpelt door naar alle lagen van de organisatie.
...
Wij (BING) hebben de organisatie- en bestuurscultuur in gesprekken met (voormalig) collegeleden aan de orde gesteld. Meerdere (voormalig) collegeleden hebben de burgemeester geschetst als iemand die een politieke agenda heeft en niet boven de partijen staat en handelt.
...
Wij hebben een gesprek gehad met de vertrouwenspersonen over de organisatiecultuur. Zij hebben verklaard dat er bij de gemeente sprake is van een afrekencultuur. Medewerkers voelen zich sociaal onveilig.
...
Er is over deze vaak veel in de media gecommuniceerd. Ook Verver heeft haar reactie kunnen geven, informeer en via de rechtbank dus.
...
Er is over deze vaak veel in de media gecommuniceerd. Ook Verver heeft haar reactie kunnen geven, informeer en via de rechtbank dus.
Op de site van BING staan de nodige referenties:
- http://www.bureauintegriteit.nl/nieuws/34/Rechtbank-wijst-vorderingen-Wilma-Verver-tegen-BING-af 16 juni 2015:
- http://www.bureauintegriteit.nl/map_publicaties/uitspraak_raad.pdf 19 juni:
- http://www.bureauintegriteit.nl/nieuws/36/Volkskrant-handelde-onzorgvuldig-in-berichtgeving-over-BING
Maar ik zal nooit op deze website een bericht tegenkomen dat BING via haar medewerkers zelf een fout heeft gemaakt. BING is dus per definitie altijd integer, ze staat netjes buiten spel.
Wat overblijft is dat BING door de rechtbank in het gelijk wordt gesteld, JA, ze heeft wel fouten gemaakt, maar deze schenden niet het imago van de ex-burgemeester.
Dat is ook weer opgelost (juni 2015).
Ik integer, jij integer... Ongetwijfeld, maar geef die jongens van BING een boekje over hoe organisatiecultuur werkt.
-- (28) april 2016
Angstcultuur, een ander geval. (Maar kopt het ook?) Het academisch ziekenhuis is in verlegenheid gebracht door een uitzending van het programma Zembla over een angstcultuur op de KNO-afdeling. Het UMC Utrecht vindt dat het vertrouwen van patiënten onnodig is geschaad. Op de site van het ziekenhuis stromen de kritische reacties binnen. (bron: DUB)
-- 16 nov 2021: afrekencultuur is cancelculture in het Engels...
Reacties