De(r) Kleine Marx
Marx is terug!
Begin jaren negentig leek het socialisme te hebben gefaald en het communisme te verslaan. En net als de Trabi deden de ideeën van Karl Marx het goed. Beide verdwenen, werden achterhaald en nietig verklaard. Maar de zaken liepen anders. Met de toenemende globalisering, de zich uitbreidende bank- en financiële crises en de sociale en ecologische uitbuiting van hele continenten, kregen ook de ideeën en geschriften van Marx een ongekende mate van actualiteit. Marx' kritiek op het ongebreidelde kapitalisme is actueler dan ooit. In 2013 verklaarde UNESCO zijn geschriften zelfs tot »World Document Heritage«.
Dit compacte boek verenigt de centrale gedachten en stellingen die deel uitmaken van de essentie van Marx' denken. Wie de eerste inzichten en een stimulerende, helderziende en onderhoudende toegang tot de denkwereld van een van de grote humanistische denkers van onze tijd wil krijgen, kan niet om deze "kleine Marx" heen. (Bron: https://www.buecher.de/shop/buecher/der-kleine-marx/marx-karl/products_products/detail/prod_id/47164138/)
--
Inhoudsopgave Der Kleine Marx:
- GEBURTSTAGSGRUSS AN KARL MARX
- ZUR RELIGION
- LÜGENPRESSE? VONWEGEN!
- MARX UND DIE PHILOSOPHEN
- DIE VERHÄLTNISSE ZUM TANZEN BRINGEN
- MARX UND DIE DEUTSCHEN
- DIE GESCHICHTE: TRAGÖDIE UND FARCE
- MARX UND DIE »PFAFFEN«
- DAS PROLETARIAT
- BOURGEOIS UND CITOYEN
- EMANZIPATION
- DER STAAT
- ENTFREMDUNG UND FETISCH
- DIE NATUR
- ARBEIT
- KOMMUNISMUS
- HABEN ODER SEIN, PRIVATEIGENTUM
- INDIVIDUUM UND GESELLSCHAFT
- DER TOD
- DER MENSCH – SCHÖPFER SEINER SELBST
- DAS GELD
- PRIMAT DER PRAXIS
- SEIN UND BEWUSSTSEIN
- FREIHEIT
- PATRIOTISMUS
- PARLAMENTARISMUS
- DER GOTT MOLOCH
- ROBINSON UND DIE WIRTSCHAFTSWEISEN
- DER MEHRWERT
- KAPITALISTISCHER WACHSTUMSWAHN
- VERELENDUNG
- KAPITALISMUS UND GEWALT
- DIE FINANZMÄRKTE
De andere kleine Marx is geschreven door Geert Reuten, hij is dé Marx-expert in Nederland.
Hij schreef meerdere boeken over Marx' zijn theorie, waaronder:
- The Unity of the Capitalist Economy and State: A Systematic-Dialectical Exposition of the Capitalist System
- The Circulation of Capital: Essays on Volume Two of Marx’s Capital (Christopher J. Arthur, Geert Reuten (als redactueren)
- The Culmination of Capital: Essays on Volume III of Marx’s Capital (Martha Campbell, Geert Reuten (red.)
De inhoudsopgave daarvan is loopt niet geheel op met Das Kapital (DK). Deel 1 van DK analyseert het productieproces, en deel 2 het circulatieproces. Deze processen vormen een eenheid schrijft Reuten.
Deel 3 behandelt de wijze waarop het kapitaal zich manifesteert.
1. De tweedelige werkelijkheid, gaat over wat Marx Fetisjisme noemt (het aanbidden van geld) en dat komt door die tweedeling: het abstracte-mentale van het geld en concrete-fysieke van de dingen en relaties.
2. Het kapitalistische productieproces: hoe arbeid kapitaal produceert (arbeid is de bron van winst en daarmee van kapitaal).
3. Arbeidsproductiviteit en technische ontwikkeling: de winstdrang bepaalt toenemende arbeidsproductiviteit en technische ontwikkeling.
4. Kapitaalaccumulatie: de groei van kapitaal gaat samen met de concentratie in in kleiner wordend aantal kapitalisten. Aan het eind schrijft de auteur dat Engels het werk van Marx heeft afgeschreven (vooral Deel II en III en dat bij dit laatste Marx nog erg zoekend was, terwijl Engels met volle overtuiging de twijfels wegpoetste.
5. Kapitaalcirculatie: productie en afzet. Dit hoofdstuk gaat in op de conjunctuur ideeën van Marx die later door de voorgangers van Schumpeter (Baranowski en kondratieff) verder is uitgewerkt.
6. Cyclische kapitaalgroei en vernietiging. kapitaalaccumulatie wordt niet enkel bepaald door de omvang van de winst, maar ook door het rendement. Economische expansie is een macro-economisch groeiproces van stijging van de winst en kapitaalaccumulatie, die samengaat met de daling van de winstvoet (rendement). In een crisis en contractie daalt de macro-economische winst, maar door kapitaalvernietiging en loondaling gaat de winstvoet weer stijgen. invoering van nieuwe technieken leidt weer tot een nieuwe expansie.
7. Financiers en de verdeling van de integrale winst. Behandelt hoe de integrale winst (meerwaarde, een begrip dat nu een andere betekenis heeft gekregen) verdeelt wordt onder al de kapitaalverschaffers.
Hier stelt Marx dat deze financiers niets meer met de eigenlijke productie te maken hebben en verschijnt de vergelijking met Fetisjisme.
Wat me opvalt aan dit kleine boekje is dat Reuten af en toe moet vertalen. Want Meerwaarde Mehrwert, is nu integrale winst, omdat meerwaarde nu een andere betekenis heeft gekregen. Maar het leert me ook dat geschiedenis van de economie ook vertalen beteken naar begrippen in de huidige tijd.
De epiloog is vooral interessant om te zien hoe de auteur (zelf Marxist, en meer politicus dan wetenschapper) omgaat met de vertaling van Marx' werk naar de huidige tijdgeest. Hier zou je beide werken van Der kleine Marx en de Kleine Marx naast elkaar moeten leggen om te zien hoe de (Nederlandse) cultuur omgaat met het fenomeen. t.o.v. anderen...
... wordt vervolgd.
--
Reacties