Econoom in de stress

 Alsof de taxi buiten stond te wachten begon de econoom te vertellen. Echt vertellen was het niet, het was... ik had er nauwelijks de tijd voor. De eerste emotie herkende ik wel.

- en dan komen twee van de snotneuzen even vertellen wat er aan de hand is in Nederland. Wij die een imago hebben opgebouwd. Gestudeer, jarenlang, economie gekozen om maatschappelijke relevantie, want met een bèta-opleiding hadden we ook voor de techniek kunnen kiezen. En kijk wat daar allemaal gebeurd. hoe de techniek ingezet wordt voor de verkeerde doeleinden, en dan komen die twee snotneuzen... 

"Welke snotneuzen bedoelt u precies?"

- van dat boek. De naam schiet me nu niet te binnen. Iets met fantoom. Zo clickbait-titel, perfect afgestemd op het publiek van nu. Een boodschap met de houdbaarheidsdatum van een maand.

"Waarom beginnen we niet van voren af aan? Waarom vertelt u niet alles rustig, met voorgeschiedenis en al. Wanneer iemand relatieproblemen heeft dan wil dat nog wel eens helpen. Om even afstand te nemen."

- Ik hoef toch geen afstand te nemen. En ik heb toch geen relatieprobleem. Het zijn die parasieten die over de economie en ons metier mee-lullen alsof ze zelf het vak in elkaar getimmerd hebben, maar het zijn journalisten, of nog erger, influencers of hoe heet dat tegenwoordig. Van die gasten die precies weten wat wij de volgende week voor ons ontbijt willen hebben.

De eerste diagnose die in me opkwam, kon ik nauwelijks voor me houden, maar het leek me niet fair om zo vroeg in het proces een richting mee te geven. Toch iets van burn-out zou het kunnen zijn. Jaloezie ook wel, immigratie wellicht. nieuwkomers die de kaas van je boterham af willen snoepen. Begrip aan mijn kant was er wel, al wist ik niet goed precies waarvoor.

"U gaat met pensioen. ik begrijp uw boosheid niet helemaal..."

- Mijn levenswerk gaat eraan. Economie is continue bijsturen, bijleren, afstemmen,... Wat wij hebben opgebouwd met economische kennis dat heeft geleid tot ongebreidelde groei.

"Was dat nu niet precies de kritiek, die .. groei? Scheefgroei"

Het was alsof de econoom even op adem kwam, en een breder betoog ging voor bereiden. 

- Ok. Natuurlijk zijn er zaken die niet goed gaan, maar wij economen hebben niet de positieve psychologie uitgevonden. Dat lijkt misschien een zijspoor, maar de problemen waar die auteurs van spookgroei over schrijven, hebben een heel andere oorsprong. Hun verhaal lijkt zo plausibel. dat is het probleem

"Fantoomgroei."

- whatever

"Positieve psychologie?"  

- Kijk, ik ben wel degelijk bij de mensen thuis geweest, zoals dat heet. Natuurlijk niet letterlijk, maar ik heb bedrijven bezocht. Ik weet wat er op de werkvloer afspeelt, ook al ben ik gen bedrijfseconoom of bedrijfskundige. Maar er heerst een positieve dictatuur binnen de bedrijven. het is niet zo dat economen de economie in hun volle volledigheid sturen. Wil je de economie begrijpen, dan moet je eerst bedrijvigheid snappen. Dat er geen klokkenluiders meer zijn, of dat er überhaupt klokkenluiders als fenomeen moet bestaan is op zich al dubieus.

Ik keek vluchtig naar mijn aantekeningen die ik vooraf gemaakt had. Ik moest toch iets van economie zien te weten om deze professional te woord te staan. Ook al lag de persoon in een casual friday outfit op de sofa. Klokkenluiders?

"Maar het ging toch om groei en ongelijkheid? De ene groep profiteert meer dan de andere groep. Zo zat het toch. Dat was de aanklacht."

Terwijl ik dit uitsprak, de aanklacht merkte ik mijn fout. Ik moest neutraal zijn. Ik ging te ver mee in het verhaal.

- aanklacht. Precies. Dat is wat het is. Alsof een professional verantwoordelijk is voor de ellende in de economie. Net alsof die verschrikkelijke Vinex wijken verantwoordelijk zijn voor De architect.

Uit mijn aantekeningen had ik onthouden dat veel in de economie met kosten-baten-analyses werkt. Terwijl ik dit bedacht schoot me te binnen dat de econoom nu zat na te denken hoeveel deze therapie zou gaan kosten.

Gelukkig was dit enkel de intake. De vraag was kan ik deze professional helpen. Ja door te luisteren. Maar wat zouden daar de baten van zijn. Verandert de economie wanneer de econoom zijn verhaal vertelt?

Misschien moest het gewoon maar eens gebeuren. Ik probeerde de professional die meer dan duidelijk een time-out nodig had in zijn professionele leven aan te sporen om dit door te zetten.

"Waarom begint u niet van voren af aan. Volgende week praten we verder en in de tussentijd denkt u na, waar het allemaal begon. Waar is het fout gegaan. Of juist niet. Waar ging het nog goed, want uw succes is overduidelijk geweest."

De persoon tegenover staar voor zich uit.