Het nieuwe Zwart

Het nieuwe zwart, of the new black, is een boek (uit 2008) van de Engelse Psychoanalyticus Darian Leader. Het boek gaat over de ziekte depressie, en zijn stelling is dat geneesmiddellen de markt voor de ziekte heeft gecreëerd. Op youtube is een interview te zien van de VPRO door Wim Brands, die zelf jaren aan depressies heeft geleden en zelfmoord heeft gepleegd.

Het nieuwe zwart gaat over de ziekte vanuit sociologisch perspectief en beschrijft de rol van onze kapitalistische cultuur als belangrijkste oorzaak.

De ziekte kwam vlak na de oorlog, of veertig jaar geleden nauwelijks voor. Destijds - na de oorlog - was de primaire geestesziekte anxiety en de periode van de depressie kwam in de jaren tachtig en negentig. Het huidige tijdsbeeld - vertelt de schrijver van het boek in een interview in 2015 - kan je als een reflectie zien van bipolariteit, dat lijkt het nieuwe, nieuwe zwart te worden. Het bipolaire ziektebeeld past bij het tijdsbeeld van nu waar iedereen instant gelukkig moet zijn en achter elke impuls uit de economie een enthousiasme moet opbrengen en dat moet najagen om het moment niet te verliezen. Het is de tijd van korte arbeidscontracten en weinig zekerheid, waar je als jonge hond die een bot voorgehouden wordt moet aanrennen omdat andere kansen misschien niet meer komen.

Bij het echte nieuwe zwart over depressies gaat het over het tijdsbeeld van verlies aan werk en kansen die de crisis meebracht, en dat lijkt overeen te stemmen met het boek van Hari. Deze schrijver gaat echter veel meer in op de ziekte zelf, en de rol van het rouwen en melancholie, iets dat in het andere boek nauwelijks aandacht krijgt. Medicijnen kunnen misschien even helpen, maar het is veel belangrijker dat je het rouwproces - welke dan ook - doorloopt. in de conclusie sluit het boek af met een voorbeeld van een anorexia-patiente die haar ziekte heeft opgedaan door het verlies van een dierbare oma, die overleed door overgewicht. Rationele adviezen dat eten goed voor je is, helpen niet wanneer het cognitieve probleem uit het verleden niet eveneens wordt aangeraakt.

Wat mij aan deze twee boeken vooral interesseert is de link naar het (zelfbedachte) fenomeen #cultuurprobleem. Een cultuurprobleem is een probleem waar men niet bewust van is, omdat iedereen hetzelfde doet. De individualistische cultuur leidt tot depressies, een nevenproduct waar we niet voor uitgerust zijn als maatschappij. Of nu bipolariteit...

--
2018/10/verloren-connecties