Cultuur is ... altijd weer terugkijken
In trouw een geweldig interview met Ranomi Kromowidjojo, verloren als sporter, gewonnen als mens. Er zit een dubbele betekenis in die titel. In het interview vertelt ze dat ze een nieuwe coach heeft gevonden die vooral naar de toekomst kijkt:
Nadat ze erover gaat praten, vindt ze de weg omhoog terug. Van den Brink vraagt haar waar ze gelukkig van wordt. Bij hem leert ze vooruit te kijken. "Hij vroeg: 'wat wil je, waar zie je jezelf?' Hij is anders dan een sportpsycholoog, bij wie je vooral terugkijkt."
Gesprekken gaan niet over slagfrequenties of splittijden. Soms gaat het maanden zelfs niet over zwemmen. Kromowidjojo leert gebeurtenissen herkennen waar onnodig energie naartoe gaat. Dat kunnen grote dingen zijn, maar ook kleine irritaties. "Stel dat alle stoplichten op weg naar het zwembad allemaal op rood staan en het keihard regent. Laat je daardoor je dag verpesten of leer je accepteren dat het nou eenmaal zo is?" Haar motto is daarom: je mag je bestaan niet laten leiden door toevalligheden.
Aansluitend vertelt ze over
het verhaal van Maarten van der Weijden, die in 2008 in Peking olympisch kampioen open water werd nadat hij was genezen van leukemie. Bij het zien van zijn theatertour, die op dit moment door het land gaat, realiseert de zwemster zich weer dat er altijd dingen kunnen gebeuren waar je geen invloed op hebt. "Zijn vader zei altijd: je bent verantwoordelijk voor alles wat je zelf doet. Dat is zo, tot je kanker krijgt. De keuze hoe je daarmee omgaat is er wel nog steeds. Dat heeft echt mijn ogen geopend."
... en hoe ze de titel verloor: Outsider Pernille Blume uit Denemarken, vorig jaar nog een paar maanden gestopt vanwege een depressie, gaat er met de titel vandoor.
Weer een outsider die wint. En iemand die vorig jaar nog aan een depressie leed...
Individuele sportprestaties staan haaks op (organisatie)cultuur. Bij sporters kan een psycholoog of in dit geval een business coach stellen dat de trainee vooral aan de toekomst moet denken en niet teveel met het verleden bezig moet zijn.
Natuurlijk moet de zwemster analyseren wat er fout ging. Maar op een gegeven moment heb je dat wel gedaan en kan je het beste naar de toekomst kijken.
Individuele sporters zoals Ranomi of Maarten zijn natuurlijk wel leiders die een grote invloed kunnen hebben op een cultuur. Sinds Pieter zoveel zwemsuccessen op zijn naam zette, inspireerde dat een leger aspiranten die allen in zijn voetlicht ook een olympische medaille wilden halen.
Bij cultuur echter gaat het altijd om het verleden en enkel het verleden. Cultuur stopt in hooguit bij het NU. Welke actie je nu onderneemt, is belangrijk, maar over de toekomst kan je in termen van (organisatie)cultuur niets zinnigs zeggen.
Een spreekwoord dat het belang van het verleden laat zien als zwaartepunt in cultuurprocessen is: men dempt de put wanneer het kalf verdronken is. Ook al is men voornemens het beste te doen en te veranderen, meestal moet er eerst een kalf verdrinken wil men echt actie ondernemen. Men houdt niet erg van onderhoud, zo zou je het kunnen formuleren als karaktereigenschap. Vandaar dat discipline zo essentieel is, hetgeen ik herken in de focus van bovengenoemde business coach. (Een gezegde dat aansluit bij de "natuur" ipv bij "cultuur" is: de appel valt niet ver van de boom).
Ergens komt in het verhaal van de coach dus het verleden weer terug. Het maakt niet uit hoe je als coach begint en in welke vorm je een training of opleiding giet. Het verleden komt altijd terug. Maar je hoeft er niet mee te beginnen.
Sterker nog, begin er maar niet over.
Ik hoop dat 2017 een mooi jaar wordt.
--
Wat in het interview van Kromowidjojo ontbreekt is dat het niet alleen ov de zwemster zelf gaat, maar ook over het team waarin ze werkt. In een soortgelijk interview (nrc 15 oktober 2016) zegt Inge Dekker, ''ik sta nu relaxer in het leven," maar vertelt ook over haar relatie met Ranomi, "Kromowidjoj en Veldhuis wilden Dekker niet meer in hun ploeg." Hetgeen aangeeft dat sociale- en teamrelaties nogal een grote rol spelen in de topsport.
Reacties