Management, Cultuur & Verandering

Op uitzendinggemist.nl vind ik een serie verhalen over mensen die El camino de Santiago  bereist hebben. De interviewer vraagt naar de ervaringen van verschillende reizigers en ik hoor onder andere iemand vertellen over de heilige werking die el camino heeft waardoor ze van een burn-out geneest.  Het bewandelen van El camino staat ook op mijn verlanglijstje.  Toen ik een paar maanden geleden in Leon en Asturias was kwam ik erachter dat er niet één weg naar Santiago is, maar verscheidene. Er is niet één Camino, maar er zijn er meer; Santiago lijkt op Rome . Je kunt langs de zeedorpen lopen (Asturias) maar ook landinwaarts via Leon. Wij verbleven in El Parador van Leon en daar is onder andere een film opgenomen met Martin Sheen met ook een verhaal over reizigers van El Camino. Mijn grote vraag die ik dan wil beantwoorden is hoe belangrijk "De Weg" voor veranderingen is. Iemand die net een burn-out heeft ondergaan ziet de route als mogelijke geneeswijze. Het kan, ...

Het is algemeen bekend dat in het zonnige Spanje zonne-energie minder wijdverbreid is dan in Duitsland. Windenergie werkt weer wel in Spanje. Er zijn diverse windenergieparken en die opgewekte energie kan de energieprijs beïnvloeden. De energieprijs wordt bepaald via een veiling ("subasta"). De uitkomst is moeilijk te verifiëren maar bij een stormachtig klimaat met veel wind zou je een lagere prijs verwachten. Dat schijnt dan niet altijd te gebeuren. Hoe dit proces precies werkt is niet erg doorzichtig en mij op dit moment niet geheel duidelijk. En ik ben denk ik niet de enige; de meeste Spanjaarden kijken lijdzaam toe dat sinds ex-president Aznar adviseur is bij een van de grootste energieproducenten in Spanje de prijs exorbitant is gestegen . Wat wel bekend is is dat in de grootste bedrijven in de elektriciteitssector er veel ex-politici werken. Bijgevoegde figuur laat zien welke ex-politici bij welk elektriciteitsbedrijf werkt. Een plaatje zegt meer dan duizend woorde...

Ser españoles is een nieuw boek over de Spaanse identiteit en cultuur. In een radio-interview vertelt de schrijver hoe hij deze identiteiten - want het gaat om een diversiteit aan identiteiten, er is niet één Spaanse identiteit - heeft onderzocht aan de hand van symbolen en andere facetten in de Spaanse cultuur van de twintigste eeuw. het boek besteed aandacht aan  verschillende thema's van de Spaanse burgeroorlog tot aan het belang van sport. Een zo'n symbool van de cultuur is de Stier die her en der in het landschap te vinden is. Juist die stier heeft mij de laatste tijd aan t denken gezet wat deze nu precies vertegenwoordigt als cultureel erfgoed en specifiek bedoel ik dan wat het belang is van het gevoel van Moed voor de Spaanse identiteit. Staat die stier symbool voor een moedige natie en bevolking of is het een spiegel waar de Spanjaard zich aan projecteert als ideaal dat ver van de werkelijkheid staat. Of anders gesteld is de Spanjaard moediger dan de Nederlander? Om...

De beleidsmakers in Spanje spelen met de gedachte om de klok een uur terug te zetten, in lijn met Groot-Brittannië. Sinds gisteren echter kopt de Spaanse krant el País dat Spanje 30 jaar terug gaat in de tijd met de "nieuwe" abortuswet. Deze wet zet ook Spanje apart van de rest van Europa op dat thema; het is een stap terug waar de rechten van de vrouw m.b.t. tot abortus bijna nihil zijn, vooral als blijkt dat bij de drie gevallen waar abortus toegestaan is er een forse bewijslast nodig is, zoals in het geval van verkrachting... De abortuswet heeft een opt-out-karakter , waarbij het in principe niet is toegestaan, tenzij... Daar waar anno 2013 er een Paus is gekomen met menselijke trekken, valt Spanje verder terug richting haar inquisitoire verleden. Dit kan alleen maar komen door de invloed van de kerk. Korte tijd terug heeft de vorige regering een verandering gemaakt in de inkomensdeclaratie van de burgers. Daar was het usance dat deze belastingbetaler automatisch een bed...

Falen en faillissement behoren tot verschillende symbolische families, maar zijn toch wel nauw met elkaar verbonden. Ik ben failliet, is een puur economisch begrip. Het is een resultaat van een poging of een onderneming in de niet-juridische zin die niet tot het beoogde bezit heeft geleid. In feite heb ik verloren, daar waar iemand die wel slaagt wint. Bij de één nemen de bezittingen toe - van reputatie tot financiële middelen - bij de ander nemen de bezittingen af. Wat overblijft is een gevoel van mislukking (de relatie met falen) en een finaciële kater. In de nrc las ik een long-read over de script-writer van de serie van Roxanne die op de top van zijn carriere besloot om meer tijd te besteden aan zijn gezin. Hij zegde zijn baan op en dacht later wel weer opnieuw aan 't werk te kunnen. Dat viel tegen, de markt was veranderd en naar zijn talent was de vraag opgedroogd. Zijn bezit dat hij had opgebouwd viel uit elkaar toen de leningen op zijn hypotheek niet verder geborgd konden...

Na een aflevering P&W gedeeltelijk gewijd aan het overlijden van Nelson Mandela bleef ik zitten met deze vraag: hoe moet het nu verder met Zuid Afrika. Adriaan van Dis en Conny Braam hielden beiden een verschillende visie over het land en het succes van de leider als icoon van de veranderingen. De eerste vond dat er toch wel een middenklasse was ontstaan in Zuid Afrika, en dat mochten we als positief beschouwen. Een belangrijk feit over Mandela kreeg geen aandacht, namelijk dat hij altijd in Soweto is blijven wonen, Soweto was destijds het black township nabij het  capitalistische en overheersend blanke Johannesburg. Deze nederige voetnoot geeft de grootheid van Madela aan. Conny Braam had een heel scherpe opmerking die verder geen vervolg kreeg, ze zei: Ja, het is nu de vraag wat er nu gaat gebeuren nu hij er niet meer is, hij was toch een soort vader die toezicht hield, maar de jonge generatie heeft toch een eigen visie en ervaring. Ik weet niet of ik het hier goed verwo...

"John Maynard Keynes, 1883-1946, Economist, Philosopher, Statesman" is een biografie die geschreven is door Robert Skidelsky, zelf een politiek econoom. Het is een boek dat elke economieliefhebber of Keynes-bewonderaar zal willen lezen. In het Spaans is tien jaar na datum een vertaling uitgekomen en heeft dan als titel enkel de naam van de econoom met als ondertitel: "de definitieve biografie van de meest invloedrijke econoom van onze tijd." Het is een typisch Spaanse gewoonte om bij een vertaling een titel te versleutelen en in dit geval geeft de titel meer richting dan misschien nodig is of wel bedoeld is. Het overtreffende karakter van de ondertitel past bij de vorm van het boek dat 1162 pagina's omvat. Een zeer belangrijk werk over een zeer belangrijke econoom. Het werk begint met een eerste anekdote van de jonge Keynes die (eenmaal op Eton ) zelf eens de genealogie van zijn eigen familie heeft onderzocht en er achter komt dat deze bevolkt wordt door zee...

Als manager of zelfstandig professional heb je richtlijnen nodig die je eigen leven of dat van / naar anderen in je omgeving kunnen sturen. Twee van die richtlijnen zijn afkomstig van de metafoor van het kind dat volwassen wordt. Die twee richtlijnen zijn kinderlijk eenvoudig, maar net niet zo dat de kind deze was kan doen.  Consultants gebruiken nog al eens de metafoor van het kind als het gaat om organiseren. Zo zouden vastgeroeste organisaties weer kunnen proberen om een bepaalde vorm van speelsheid terug te krijgen. Organisaties groeien niet alleen in de breedte of diepte, ze worden ook ouder. Een methode die human resources kan toepassen is vervolgens om organisaties continue te verjongen. De instroom van nieuwe medewerkers kan inderdaad een organisatie verlevendigen, maar net zo goed is het mogelijk dat de oude garde van ervaren medewerkers het voor het zeggen houden. Zelfs een jonge organisatie kan verstarren wanneer ze succes heeft en niet meer openstaat voor een frisse jeu...

In mijn zoektocht naar de competenties van een trader (zie hier een profielschets van deze rol) stuitte ik op de metafoor van de boxer. De sportmetaforen werken vaak in organisaties en ook hier waar het draait om wat een trader doet kan de parallel met boxen dienst doen. Een eerste kenschets van de boxer en de vergelijking met handelen is dat beiden een tegenstander hebben die steeds weer anders is en of elke keer weer vanuit een andere "hoek" komt aanvallen. Als trader moet je de markt kennen, maar dat is niet mogelijk anders dan deze te vertalen naar stijlkenmerken; zo is de markt wispelturig, beweegt in trends, maar soms ook niet, en is het net een wind die waait maar je weet nooit uit welke hoek. Je moet als boxer om kunnen gaan met de bewegingen van deze markt die voor de trader zijn voornaamste tegenstander is. Maar er is nog een tegenstander in deze box-wedstrijd en dat is de boxer zelf. Ten minste als het gaat om traden en niet om sport. Bij boxen kan de tra...

Leuk verhaal - met dank aan de tweet van Koen Hoefgeest* - over zichtbare en onzichtbare effecten van de economie. De econoom is Frédéric Bastiat, en hij schrijft in het begin van de negentiende eeuw een betoog over "what you can see and that what is not seen:" In the economic sphere an act, a habit, an institution, a law produces not only one effect, but a series of effects. Of these effects, the first alone is immediate; it appears simultaneously with its cause; it is seen. The other effects emerge only subsequently; they are not seen; we are fortunate if we foresee them.  Hij haalt hier het betoog aan van de jongen die een bal door een ruit schiet en waar de verzachtende woorden van een dergelijk incident zijn dat de glasfabrikant ook moet leven. Het onzichtbare effect dat de betaling die nodig is voor de reparatie niet besteed kan worden aan de koop van nieuwe schoenen laat de bedenker volgens Bastiat onterecht buiten beschouwing. op deze manier, door altijd maar het...

In de beurswereld zijn de begrippen "bull" en "bear" standaard jargon meestal verbonden aan een type markt. Een bullmarkt is een markt die getypeerd wordt door algemeen stijgende koersen, bij een bearmarkt dalen de koersen over een lange periode. Naast de stier en beer zijn er nog andere dieren die een rol spelen in deze wereld van beleggen. Op investopedia komen ook de hond, het schaap, de struisvogel en het varken voor. De struisvogel is daarbij net als in het dagelijks leven de metafoor voor de mens die bij problemen zijn kop in het zand stopt. Bij de belegger is de parallel dat deze wanneer de markt beweging anders loopt dan hij gedacht of gepland had, hij geen actie onderneemt. Hij stopt figuurlijk zijn kop in het zand en hoopt dat de storm wel overwaait. Heel menselijk. De metafoor kan men gebruiken voor het thema van verlies-nemen: de realiteit onder ogen komen en accepteren en het gedrag aanpassen aan deze nieuwe werkelijkheid, in plaats van te verstenen...

In het verlengde van de discussie doener en denker , past deze ondernemer versus academicus / wetenschapper... Bovenstaande groepen sluiten elkaar niet uit. Een ondernemer kan een academische achtergrond hebben, maar toch is dat vaak niet het geval. Sprekende voorbeelden zijn Gates of Jobs die hun studies staakten om te gaan ondernemen. George Soros heeft weer wel zijn studie afgemaakt aan de London School of Economics en is daar afgestudeerd in de filosofie. Ook dat feit is interessant als deze context omdat hier de academische vorming niet parallel loopt met zijn activiteit als belegger of investeerder. Een afgestudeerd filosoof moet nog steeds het vak van beleggen leren. De ondernemende Soros heeft dat in de praktijk opgedaan. Zo kan het ook. De ondernemer is te vergelijken met de doener, wanneer de academicus of de intellectueel te vergelijken is met de denker. De ondernemende universiteit wil beiden categorieën met elkaar combineren om zo het beste van twee werelden te verenig...

bron: iex.nl Bijstaande grafiek is van het aandeel en bedrijf Visa. Het behoeft geen toelichting dat Visa een creditcard-bedrijf is. Het aandeel is sinds kort opgenomen in de Dow Jones, en heeft o.a. de plaats ingenomen van een bedrijf / aandeel dat veel minder gegroeid is de laatste jaren zoals Alcoa. De Aluminiumproducent. Dat Visa ca. vier keer zo hard is gestegen dan de Dow kan m.i. niet los gezien worden van de crisis. Ten tijden van een crisis nemen creditcard betalingen toe. Die zorgt dan voor een extra schuld voor particulieren die rationeel gezien niet efficiënt zijn. Maar tijdens een crisis spreekt het gevoel meer dan het verstand. Die schuld die door de credit-kaart in de schaduwboekhouding van de particuliere relatie komt blijft deels uit zicht. Alleen de rentebetalingen zijn maandelijks een herinnering aan de financiële labiliteit van de klant. Wanneer de crisis ten einde is en het consumentenvertrouwen weer toeneemt kan de klant zijn kaart aflossen. Daarnaast worden c...

Nadere analyse leert dat het op een ordinaire afleidingsmanoeuvre lijkt. De slachtoffers van de slavenhandel willen geld zien. Ook dat past bij de crisis. ... Een internationale visie over het onderwerp is te lezen op de erasmus blog van de economist. .... juli 2014 blijkt toch dat dit een onomkeerbaar proces is. Frank King, een jurist van Surinaamse afkomst en rechtelijke strijder tegen "zwarte piet" behaalt een overwinning... Op zich frappant, dat deze rechtzaak niet eerder is gevoerd. Blijkbaar is er een momentum en NEderland moet zich aanpassen aan een nieuwe internationale orde.

Bijna twintig jaar geleden schreef ik een scriptie voor de studie algemene economie. Sinds kort ben ik bezig om deze naar boekvorm te transformeren. Het onderwerp is namelijk nog erg actueel. Destijds ging het om de crisis van het EMS, nu om de Eurocrisis. Als ondertitel voegde ik destijds een extra focus toe: "de wereld van denkers en doeners." De onderzoeksvraag was gericht op de rol die speculatie speelt bij de crisis.  De scriptie zoals deze in het volgende deel staat opgenomen is afkomstig uit 1995. Toen was het thema van de EMS-crisis actueel. Een persoonlijk thema dat me altijd bezig heeft gehouden is de dualiteit tussen denken en doen. Ten tijde van de scriptie hield me dat bezig al wist ik toen niet precies te doorgronden waar die dichotomie zijn oorsprong van had gekregen. De (financiële) wereld om ons heen is misschien wel te beschouwen als een wereld van denkers en doeners, maar ook van mensen die iets willen en iets voelen. Niet toevallig komen deze vier eleme...

Na jarenlang bezig zijn met het schrijven van boeken die niet altijd gelezen worden, ben ik alert op echte kansen of "opportunities". En opeens was er daar weer één. Kennissen hoorden op de Engelstalige radio (Talk Radio Europe) een vacature en zij vonden dat "precies iets voor mij." Ze noteerden de details en pas een week of wat later toen ik op visite was vertelden ze me over de uitzending. Het ging om een groep van bedrijven waarvan één zich richtte op de verkoop van Televisie via Internet ofwel IPTV. Vooral voor het Engelstalige publiek is dat actueel want het schijnt zo te zijn dat de satelliet die Engelse TV in Spanje uitzendt niet langer de gratis kanalen zoals BBC1 en ITV, etc, etc in haar "beam" heeft opgenomen. Mensen die enkel TV via een satelliet ontvangen moeten het volgens de theorie binnen korte tijd zonder de informatieve / gratis kanalen stellen. Wanneer je iemand een dergelijk idee brengt over de mogelijkheid om op een baan te sollicite...

Zoveel als er over traditionele bouwarchitectuur te vinden is op het internet en erbuiten, zo weinig informatie verschijnt er over scheepsarchitectuur. In het Engels is er iets meer interesse, maar of dit relatief ook significant is is lastig te zeggen. Bij Google/trends valt over scheepsarchitectuur niet genoeg volume te vinden, en naval architecture relatief t.o.v. architecture heeft geen enkel volume. Toch is scheepsarchitectuur een zeer interessant thema. Voor schepen in het algemeen, maar bijvoorbeeld ook voor een marine-vehicle zoals een Floating Production storage and offloading, ofwel een FPSO. Een FPSO wordt gebruikt door olie exploratie en productiebedrijven (zoals Shell, BP en Total) en geleverd door specialistische bedrijven zoals SBM "Offshore". SBM bouwt die platformen niet zelf maar besteedt deze constructies uit aan ook weer gespecialiseerde bedrijven. En dan valt op dat Nederlandse bedrijven, net als SBM zelf, vooraanstaande posities innemen in deze prod...

Iedere professional of amateur die productief bezig is, dus wel of niet in organisatieverband kan zijn productiviteit verbeteren. Een productieve valkuil is een activiteit die iemand onderneemt die wel als doel heeft productief te zijn, maar ook het tegengestelde kan oproepen. Een voorbeeld van een productieve valkuil is een specialist die op een bepaald terrein zaken weet te analyseren en op te lossen, en daardoor denkt op andere terreinen dit zelfde trucje ook kan uithalen. In theorie klopt het. In de organisatiepraktijk (en de business) past die activiteit echter niet en kost het nodeloos veel geld (resources) die ten koste gaan van de productiviteit. Een ander voorbeeld van een productieve valkuil is: hulp vragen. Hulp vragen is normaliter positief. Waarom zou je lang op een probleem of kwestie blijven doordenken wanneer je wellicht iemand weet die het beter of sneller kan oplossen; zoals de eerder genoemde specialist. Er zijn diverse redenen waarom iemand hulp vraagt, bijvoo...

Ik vond een interessante column in de volkskrant over de rol van literatuur en dan vooral over de vraag of literatuur als leidraad kan dienen voor het goede leven? Een conclusie van de schrijver - Bart Smout - die de vraag verbindt met het afnemend aantal jeugdige lezers, was dat je literatuur niet als het eten van spruites moet verplichten, "omdat het goed voor je zou zijn": Literatuur als leidraad voor het goede leven? Alsjeblieft zeg. De aantrekkingkracht van literatuur ligt er juist in dat zij kan spelen met de morele orde, de boel overhoop kan halen, vastgeroeste opvattingen op het spel zet. Goede boeken kunnen puinhopen in het denken aanrichten en zo nieuwe uitzichten creëren. Door het morele gelijk van de literatuur te benadrukken krijgt ze een zure spruitjeslucht. Bovendien reduceer je literatuur ermee tot een flauw lesboek waarmee vaste normen en waarden wat vaster worden aangeduwd. Wil je de ontlezing tegengaan? Mijn advies: ga eens samen met middelbare scholi...

Op de radio hoorde ik dit bericht dat ook in de krant verscheen, dat Hollandse managers gewild zijn bij Duitse bedrijven. Als voorbeeld verscheen o.a. het Duitse Bayer, dat nu geleid wordt door een Nederlander. In het bericht verscheen naast een aantal karaktertrekken, onder andere het gegeven dat de Hollandse manager meer bravoure heeft dan zijn Duitse rivaal. Bravoure. Het leek me een plausibel argument. Duitse managers die Nederlandse bedrijven leiden dat kan ook, maar daar zijn minder voorbeelden van. Dat komt m.i. door de overheersende bedrijfscultuur in Holland die minder rijnlands en meer angelsaksisch is gericht. Ook richten Nederlandse bedrijven zich meer op de VS als afzetmarkt en dan is een CEO van Amerikaanse afkomst (zoals bij Wolters) een logische keuze. Een Duitser is vaak wat te formeel voor het Nederlandse bedrijf. (Taal is hier een belangrijke factor. Duitser spreken in het algemeen geen Nederlands, terwijl Nederlanders Duits op school leren. Dat de praktijk vaa...

Het heeft even geduurd voordat men in Spanje het verlies van Madrid 2020 kon incasseren. De klap kwam hard aan, vooral ook omdat de koppige Spanjaarden tot drie maal toe probeerden en nu pas gaan nadenken of ze zich voor 2024 weer kandidaat gaan stellen. Madrid 2020 "was" voor de olympische spelen. De dag na de teleurstelling schreeuwde de burgemeester van Barcelona dat Madrid niet het imago heeft wat Barcelona wel uitstraalt, namelijk van internationale hoofdstad en Barcelona zou waarschijnlijk wel gekozen worden. We zullen het nooit weten, wat ze hebben de spelen al gekregen en dat doet in Madrid extra pijn. Een belangrijk motief tegen Spanje en Madrid voor de spelen was de vraag of het geld voor de investeringen niet beter besteed zou kunnen worden gezien de hoge werkeloosheid in Spanje. Toch is de imagokwestie onzin. Barcelona dankt haar imago aan het internationale voetbal. Op het moment dat de wereld hoort hoe provinciaals de politieke elite voor onafhankelijkhei...

Waarom moet de wereld toch steeds weer anders? We hadden al goedkope brokers, blijkt nu opeens dat de tarieven nog lager kunnen. Terwijl de banken hun klanten folders versturen dat hun advies nooit meer gratis zal zijn (door de verdwijnende distributievergoeding) komt er een nieuwe partij die (bijna helemaal) geen kosten meer in rekening brengt. De giro is in 2008 opgericht door vijf oud-Binck medewerkers. Ze zoeken nu de particuliere markt op. Mijn eerste gedachte was: dat deed VDM ook vlak voor ze failliet gingen. Die dachten de particuliere markt te betreden met een nieuw businessmodel... de rest is geschiedenis. (Iemand die deGiro beter onderzocht (Amsterdam Trader) vond dat de vijf niet enkel oud-Binck, maar juist ook oud-AOT-medewerkers zijn; dat onderstreept bovenstaande vergelijking want AOT had ook geen retail ervaring en was een puur B2B of Wholesalebedrijf).   DEGIRO sluit perfect aan bij de belegger die zijn zaken online regelt. Bij ons betalen klanten hierdoor n...

Over Heimans lees ik in de krant dat ze zo vernieuwend bezig zijn. Het is een hoog-technologisch bedrijf aan het worden, die slimme technologische oplossingen voor andere partijen ontwerpt... Naast die berichtgeving is het altijd interessant om een beursgenoteerd bedrijf operationeel bezig te zien. Eigen ervaringen kunnen een indruk geven van de kwaliteit en productieve houding van een bedrijf, zoals bv KPN, Vodafone of zelfs TomTom. Hoe werkt men bijvoorbeeld bij Heijmans vroeg ik me af wanneer ik zes grote containers zag aankomen met hun logo erop in kleine letters: heimans. Het werk is inmiddels begonnen (na vele maanden eerder door buurtprotesten te zijn uitgesteld). Allereerst zal het zo zijn dat heimans met vele subcontractors werkt. Zo kwam hier een grote vrachtwagen aanrijden met een boor die later op een heimachine gemonteerd werd. De vrachtwagenchauffeur liet op een bepaald moment zijn motor een uur lang aan staan omdat hij op iemand wachtte. Ik vroeg aan hem waarom hij ...

Na een kortstondige regenbui schijnt de zon opnieuw. Het weer zit mee... Ik lees De Volkskrant van zaterdag 17 augustus, over de nieuwe wereld die gewijd is aan de visie van Ruard Ganzevoort. Hij zegt daarin, op de vraag of de wereld zonder religie beter af zou zijn: "mijn stelling is dat religie tot de mooiste cultuurvormen hoort die we hebben, en ook tot de gevaarlijkste. En volgens mij is die dubbelheid onoplosbaar." Ik kijk ook naar Zomergasten. Niet exclusief en geconcentreerd zoals vroeger, maar zappend en om de sfeer te proeven. De gast heeft het in zijn inleiding over de koelte die hij voelt in de opnameruimte en vertelt hoe warmte beter bij comedies past en een koele temperatuur meer hoort bij een tragedie... Ik moet denken aan het koude noorden en het warme zuiden. In de nrc lees ik een verhaal over altruïsme (het ideaal) en egoïsme (de realiteit) en merk dat ik meer gemist heb bijvoorbeeld het optreden van Hans Teeuwen bij zomergasten en zijn visie over Moede...