I love(d) models
Vroeger toen ik nog regelmatig in cafés kwam ontmoette ik een jongen die alles van astrologie wist. hij heette Wim en het café lag in Rotterdam, Ad Fundum. Heel toepasselijk, tot op de bodem. Hij zocht alles tot op de bodem uit, maar niet zonder een systeem. Hij wist alles over het model, niet alleen de karakteristieken, maar ook de dwarsverbanden en dimensies, over vuur en watertekens, etc, etc.
Ik moest daaraan denken toen ik terugdacht aan een andere periode in mijn leven die daarna lag en waarin ik zelf iets van zijn passie voor de dierenriem probeerde over te brengen. Dat lukte niet erg, en al het hele model schreef ik langzamerhand af. Toch zag ik destijds de kracht van zo'n model en het leerde me over karakteristieken na te denken die ik zelf nooit van mensen zou kunnen verwoorden.
Rond de eeuwwisseling kwam ik opnieuw met een soortgelijk model in aanraking (via het boek, the wealth equation), en nu was mijn enthousiasme zo groot dat ik vier jaar later besloot om de auteur in New York op te zoeken. Het was een afgeleide van de psychologie van Jung die wereldwijd in bedrijven bijzonder vaak toegepast wordt. Van dat model - en de vraag is dan natuurlijk of dat klopt - leerde ik dat ca. 10% van de beroepsbevolking warm loopt voor dit soort modellen. De meerderheid ziet er weinig tot niets in. Dat betekent dat je wanneer je - zoals ik uiteindelijke zelf een model bedenkt, zoals de productiviteitsmatrix - je goed rekening moet houden dat de toehoorder per definitie niet direct in zo'n model geïnteresseerd is. Je moet het model dus vertalen.
Dat is toch minder moeilijk dan het lijkt. Wanneer je wat dieper naar een model kijkt, zoals eerstgenoemde model dan zie je diverse aanknopingspunten. De eenvoud van het model biedt daarvoor diverse mogelijkheden. De dierentekens zijn dus in vier groepen te verdelen, zoals vuur, aarde, water en lucht. Stel nu even dat elke van die groepen een bepaalde eigenschap vertegenwoordigt. Vuurtekens denken of nemen waar in termen van intuïtie en zijn daadkrachtig en hebben vaak een visie, aardetekens denken in feiten en denken en leven in het nu, watertekens oordelen gevoelsmatig, en luchttypes oordelen afstandelijk. Vuur en watertekens zijn meer emotioneel en lucht en aarde zijn meer rationeel. Volgens het model.
Van de vier types zijn er telkens twee die het meeste polariteit geven, zoals lucht en water waar emotioneel oordelen lijnrecht tegenover verstandigheid staat, of vuur en aarde waar de laatste (nuchterheid) tegenpool is van (vurig) enthousiasme.
Dit is direct bruikbaar in organisaties waar bv een leider en leiderschap meer Vuur en Water nodig heeft (enthousiasme, passie) terwijl management kwaliteiten meer met lucht en aarde te maken hebben.
(e.e.a. in eigen woorden via www.inspiratiesite.nl overgenomen)
Het modernere en in het bedrijfsleven veel gebruikte Myers-Briggers-model (MB) lijkt trouwens bijzonder veel op het / dit gewone astrologiemodel.
Wanneer gebruik je dit nu? Bijvoorbeeld wanneer je een moeilijk thema wil bespreken, over verschillen tussen personen zonder deze direct aan te vallen. In de huiselijke sfeer kan je dan het astrologische model gebruiken in termen van: binnen het gezin zijn we drie tegen een: er is een rationele rol (aarde of lucht) tegenover drie meer emotionele rollen (vuur en of water). Dat kan conflicteren en die situaties kan je zo eenvoudig uitleggen zonder dat het direct persoonlijk wordt.
aan het eind van de gezinssessie zegt dan iemand, "ja ach ik geloof er niet zo in," maar dan heb je wel al over heleboel conflicten gesproken die je anders niet had kunnen aan tippen.
Binnen organisaties kan je niet met astrologie aankomen, maar een willekeurig model dat vier kerntypes kent werkt. MB bestaat ook uit vier dimensies, maar heeft zestien rollen. Dan wordt het al een hele studie om de taal te leren en veel niet-model-liefhebbers haken dan al snel af.
Kernkwaliteiten is ook een mooi model dat anders dan elk ander model in essentie LEEG is en via een raamwerk kan vullen. Het model vraagt je bijvoorbeeld na te denken over kernkwaliteiten (je sterkte), valkuilen (teveel van het goede), uitdagingen (wat je mist) en allergieën (de kern-kwaliteit van je tegenpool). Dit kan je eindeloos invullen.
De Bono heeft ook een mooi model, de zes denk-petten, rood voor de emotionele pet en zwart om even negatief te denken, "maar dan moet je later ook wel de gele pet opzetten, om positief over bijvoorbeeld een voorstel na te denken."
Bij een ander model van De Bono over een waardesysteem, waarin hij metalen gebruikt (goud, zilver, staal, etc) is de eenvoud van het eerdere model vervangen door een complex geheel waardoor het model eerst nogal veel uitleg vergt waardoor de charme vervalt.
Het zijn maar modellen. Een hulpmiddel om in volledigheid en systematisch over zaken na te denken, waar je anders veel meer tijd voor kwijt bent.
En wanneer je een probleem hebt met iemand op werk, dan is het verstandig om concreet te zeggen wat je irriteert i.p.v. dat je over typeringen begint. Modellen werken goed in stand-alone situaties of in groepen wanneer iedereen het model kan gebruiken.
Toevallig vandaag lees ik over een ander model, Strengthsfinder, nader onderzoek geeft ook hier vier "uitkomsten." En dan vooral na het zien van de uitkomst zie ik - na jaren van enthousiasme - ook de nadelen. Ze lijken zoveel op elkaar al die modellen. En de belangrijkste vraag - wat wil je ermee doen - blijft onbesproken. Wat is het / je probleem, wat wil je bereiken. De hele modellenwereld is vaak een business apart. Goed dat die er is. Zolang je weet dat het een tussenstation in een weg naar een punt dat je wilt bereiken. Wanneer je moe bent geworden van modellen, weet je dat dit stadium van zoeken hebt verlaten.
--
2012/05/moeilijke-modellen-enneagram-en-belbin
2012/06/waarom-veel-organisatiemodellen-niet werken
Ik moest daaraan denken toen ik terugdacht aan een andere periode in mijn leven die daarna lag en waarin ik zelf iets van zijn passie voor de dierenriem probeerde over te brengen. Dat lukte niet erg, en al het hele model schreef ik langzamerhand af. Toch zag ik destijds de kracht van zo'n model en het leerde me over karakteristieken na te denken die ik zelf nooit van mensen zou kunnen verwoorden.
Rond de eeuwwisseling kwam ik opnieuw met een soortgelijk model in aanraking (via het boek, the wealth equation), en nu was mijn enthousiasme zo groot dat ik vier jaar later besloot om de auteur in New York op te zoeken. Het was een afgeleide van de psychologie van Jung die wereldwijd in bedrijven bijzonder vaak toegepast wordt. Van dat model - en de vraag is dan natuurlijk of dat klopt - leerde ik dat ca. 10% van de beroepsbevolking warm loopt voor dit soort modellen. De meerderheid ziet er weinig tot niets in. Dat betekent dat je wanneer je - zoals ik uiteindelijke zelf een model bedenkt, zoals de productiviteitsmatrix - je goed rekening moet houden dat de toehoorder per definitie niet direct in zo'n model geïnteresseerd is. Je moet het model dus vertalen.
Dat is toch minder moeilijk dan het lijkt. Wanneer je wat dieper naar een model kijkt, zoals eerstgenoemde model dan zie je diverse aanknopingspunten. De eenvoud van het model biedt daarvoor diverse mogelijkheden. De dierentekens zijn dus in vier groepen te verdelen, zoals vuur, aarde, water en lucht. Stel nu even dat elke van die groepen een bepaalde eigenschap vertegenwoordigt. Vuurtekens denken of nemen waar in termen van intuïtie en zijn daadkrachtig en hebben vaak een visie, aardetekens denken in feiten en denken en leven in het nu, watertekens oordelen gevoelsmatig, en luchttypes oordelen afstandelijk. Vuur en watertekens zijn meer emotioneel en lucht en aarde zijn meer rationeel. Volgens het model.
Van de vier types zijn er telkens twee die het meeste polariteit geven, zoals lucht en water waar emotioneel oordelen lijnrecht tegenover verstandigheid staat, of vuur en aarde waar de laatste (nuchterheid) tegenpool is van (vurig) enthousiasme.
Dit is direct bruikbaar in organisaties waar bv een leider en leiderschap meer Vuur en Water nodig heeft (enthousiasme, passie) terwijl management kwaliteiten meer met lucht en aarde te maken hebben.
(e.e.a. in eigen woorden via www.inspiratiesite.nl overgenomen)
Het modernere en in het bedrijfsleven veel gebruikte Myers-Briggers-model (MB) lijkt trouwens bijzonder veel op het / dit gewone astrologiemodel.
Wanneer gebruik je dit nu? Bijvoorbeeld wanneer je een moeilijk thema wil bespreken, over verschillen tussen personen zonder deze direct aan te vallen. In de huiselijke sfeer kan je dan het astrologische model gebruiken in termen van: binnen het gezin zijn we drie tegen een: er is een rationele rol (aarde of lucht) tegenover drie meer emotionele rollen (vuur en of water). Dat kan conflicteren en die situaties kan je zo eenvoudig uitleggen zonder dat het direct persoonlijk wordt.
aan het eind van de gezinssessie zegt dan iemand, "ja ach ik geloof er niet zo in," maar dan heb je wel al over heleboel conflicten gesproken die je anders niet had kunnen aan tippen.
Binnen organisaties kan je niet met astrologie aankomen, maar een willekeurig model dat vier kerntypes kent werkt. MB bestaat ook uit vier dimensies, maar heeft zestien rollen. Dan wordt het al een hele studie om de taal te leren en veel niet-model-liefhebbers haken dan al snel af.
Kernkwaliteiten is ook een mooi model dat anders dan elk ander model in essentie LEEG is en via een raamwerk kan vullen. Het model vraagt je bijvoorbeeld na te denken over kernkwaliteiten (je sterkte), valkuilen (teveel van het goede), uitdagingen (wat je mist) en allergieën (de kern-kwaliteit van je tegenpool). Dit kan je eindeloos invullen.
De Bono heeft ook een mooi model, de zes denk-petten, rood voor de emotionele pet en zwart om even negatief te denken, "maar dan moet je later ook wel de gele pet opzetten, om positief over bijvoorbeeld een voorstel na te denken."
Bij een ander model van De Bono over een waardesysteem, waarin hij metalen gebruikt (goud, zilver, staal, etc) is de eenvoud van het eerdere model vervangen door een complex geheel waardoor het model eerst nogal veel uitleg vergt waardoor de charme vervalt.
Het zijn maar modellen. Een hulpmiddel om in volledigheid en systematisch over zaken na te denken, waar je anders veel meer tijd voor kwijt bent.
En wanneer je een probleem hebt met iemand op werk, dan is het verstandig om concreet te zeggen wat je irriteert i.p.v. dat je over typeringen begint. Modellen werken goed in stand-alone situaties of in groepen wanneer iedereen het model kan gebruiken.
Toevallig vandaag lees ik over een ander model, Strengthsfinder, nader onderzoek geeft ook hier vier "uitkomsten." En dan vooral na het zien van de uitkomst zie ik - na jaren van enthousiasme - ook de nadelen. Ze lijken zoveel op elkaar al die modellen. En de belangrijkste vraag - wat wil je ermee doen - blijft onbesproken. Wat is het / je probleem, wat wil je bereiken. De hele modellenwereld is vaak een business apart. Goed dat die er is. Zolang je weet dat het een tussenstation in een weg naar een punt dat je wilt bereiken. Wanneer je moe bent geworden van modellen, weet je dat dit stadium van zoeken hebt verlaten.
--
2012/05/moeilijke-modellen-enneagram-en-belbin
2012/06/waarom-veel-organisatiemodellen-niet werken
Reacties