Vertrouwen is geen handelswaar
In haar bundel gezondheid is vrijheid, schrijft Claudia de Breij in de eerste column over vertrouwen geeft vertrouwen. Ze hoort op de radio over dat we in een low trust society leven, en vertelt dan over het Zeeuwse leven dat je zelf kersen mag afrekenen, door het geld in een bakje achter te laten. Of dat voorbeeld wat we allemaal wel kennen, dat je geen geld bij je hebt en in de winkel de eigenaar zegt, kom het morgen maar brengen, " wat je dan ook doet," zegt ze in navolging van Hans Wiegel die denkt dat dit ook zo op de werkvloer werkt. Geef mensen vertrouwen en je krijgt het vertrouwen terug. (Zelf zag ik in dezelfde provincie een ander voorbeeld: neem een boek, geef een boek. Maar is dat nu hoe vertrouwen ontstaat? In die niche werkt het misschien. Boekjes van tien, vijftien jaar oud. Neem maar mee.)Maar toch werkt het zo niet. Vertrouwen is geen handelswaar.
Vertrouwen hoort in het domein van (organisatie)cultuur omdat het relaties en groepen betreft. Als ik alleen leef en met niemand wat te maken zou hebben dan zou dat niet zo zijn, dan blijft er alleen nog zelfvertrouwen over. Maar alle zelfhulpboeken gaan uiteindelijk (ook) over hoe jij je beweegt in een groter geheel. In de groep.
Vannacht heeft het gevroren. Durf jij dan over het ijs te lopen? Waarschijnlijk niet al eerste. Maar als je ziet dat anderen het ook doen, dan geeft dat vertrouwen. "Dan durf ik het ook wel."
Er zijn in Nederland instanties die het ijs controleren en een signaal afgeven als het sterk genoeg is.
Vertrouwen heeft dus alles met de grond te maken, waarop we ons bewegen. Met de bodem of infrastructuur waarop "alles draait." Vertrouw je de bodem, dan kan je daar op bouwen. Dat is een bedrijfsarchitectuur-kwestie. Bouwen betreft dan niet alleen hout en steen, maar ook gewoon relaties en afspraken.
'Afspraak is afspraak,' is typisch zo'n product dat hier op aansluit. In tegenstelling tot van vertrouwen komt vertrouwen, werkt vertrouwen wel als resultante van wat mensen doen. Als je duidelijke afspraken maakt en je hebt een mechanisme ingebouwd dat je die afspraken kan toetsen dan bouw je vertrouwen op. Dat gaat heel langzaam, en bij vertrouwen is het afbreukrisico ook nog eens groot: "Het komt te voet en gaat te paard."
Ja, Hans Wiegel kan je misschien wel vertrouwen. Omdat hij in zijn naam al vertrouwen heeft opgebouwd. Het merk Wiegel kan je wel vertrouwen. Maar hoe komt het dan - zo lees je in de krant over een kinderarts - dat die aardige arts opeens een pedofiel blijkt? Iemand die zo lang gestudeerd heeft, kinderarts is geworden en dan foto's op zijn computer heeft staan van de kinderen die hij behandelt. Wie had dat ooit gedacht?
Blind vertrouwen? En Claudia, zou jij je kinderen zomaar aan elke arts toevertrouwen? Als je dit bericht hebt gelezen?
Vertrouwen kan je dus meten en geeft een niveau. Bij 100% is het vertrouwen maximaal, en 0% is het minimum. EN nu - in onze huidige tijd / niet samenleving of society - is dat niveau laag, omdat we "het niet meer vertrouwen." We geven anderen de schuld dat we het slechter hebben dan voor de crisis. Het vertrouwen was er wel, maar opeens bleek mijn job voor het leven toch niet te bestaan. Dat kwam denk ik door een niveau van complacency, een teveel aan vertrouwen waardoor mensen te makkelijk afspraken maken, omdat het toch wel goed komt.
Totdat het fout gaat, en dan moet je weer van begin (de grond) af aan vertrouwen opbouwen. Net zoals na een oorlog de gebouwen weer hersteld moeten worden. Met die bouw verschijnt er een infrastructuur, waarop de rest verder kan bouwen. Maar zonder water werkt er niets, al vertrouwen we er altijd maar op dat het er is. Of het internet, het moet er maar zijn.
Wanneer je op een eiland leeft zoals de schrijver en cabaretier en af het toe het vaste land bezoekt en daar over schrijft dan ervaar je nauwelijks wat organisatiecultuur is. Maar een bestuurder moet toch wel weten hoe het echt zit.
De enigen die we nog minder vertrouwen dan gezagdragers zijn politici, schrijft Claudia. En juist zo'n ex-politicus wordt bestuurder bij het semi-bedrijfsleven. Hoe zit dat?Dat komt omdat zijn rol als voorzitter en toezichthouder een statusfunctie is. Het merk Wiegel geeft
-- 21 januari, een heel akelig stuk over vertrouwen staat in het nieuws (het AD, in relatie met de verdwijning van Ewold Horn, een vogelaar die in de Filipijnen op zoek gaat naar een exotische vogelsoort):
In de vroege morgen van woensdag 1 februari vaart het gezelschap met een gehuurd bootje naar de landingsbaan op Tawi-Tawi, waar een klein toestel hen naar de bewoonde wereld zal vliegen. Maar ineens zijn hun beveiligers verdwenen. ,,Mensen die we vertrouwden, deden ineens hun werk niet meer,'' zegt Ivan
-- Als ik mij huurauto inlever, dan zegt de baliemedewerker, "bedankt," u krijgt binnen vijf dagen de factuur." Ik wil liever op het moment weten of "mijn" auto geen extra schade heeft die ze op mij kunnen verhalen en of het aftanken akkoord is. Maar zo werkt het niet meer. "Vertrouwt u er maar op dat het goed komt."
-- 3 februari. De politie is te wit. Daardoor verliest de allochtoon het vertrouwen in de politie.
Een gebrek aan een afspiegeling van de samenleving in het korps heeft gevolgen voor het vertrouwen in de politie, aldus Daniel (60). Volgens hem is de denkkracht van 'biculturele agenten' nodig om in verbinding te blijven met de samenleving en de kwaliteit van het politiewerk te verbeteren.(bron: Vk)
-- 7 februari. Een studie uitgevoerd door Momondo, join the DNA journey, stelt dat "traveling affects trust," mensen die reizen vergroten het vertrouwen in andere mensen uit andere culturen. Dat kan je zien als een soort handelsrelatie, maar dan enkel voor diegene die reist. Globalisering, kan je dan algemener stellen leidt tot hoger vertrouwen omdat men meer handelt en reist. Echter op de top van het globaliseringsproces volgt nu het tegengestelde: protectionisme. Op individueel gebied geldt dus misschien dat vertrouwen kan toenemen bij reizen, maar dat vertrouwen ligt dichtbij zelfvertrouwen. Het vertrouwen onderling in een maatschappij wordt er niet door beïnvloed. (Momondo is wel zelf een reisbureau)
-- 25 augustus. Hans Wiegel zegt vandaag in een interview in de krant, Eigenlijk telt maar één woord, dat geldt voor het hele leven, en dat is vertrouwen. Daar gaat het om. De rest is allemaal bijzaak.”
Tja. maar wat bedoelt hij daar dan mee... Klinkt nogal zwart-wit.
-- 16 mei 2020. Een beter voorbeeld van deze stelling, dat vertrouwen niet iets is dat je meekrijgt of geeft op je weg, laat de coronavirus-epidemie zien. Het vertrouwen van de tegenligger, is nu automatisch op nul, pas als we weten of hij of zij niet besmet is, geven we weer een hand.
--
2017/01/de-structuur-van-vertrouwen
2011/03/afspraak-is-afspraak
Reacties