Schuld en gevoel
Wat is schuld? ... Is een vraag die eenvoudig beantwoord kan worden: schuld is een verplichting. Dit wordt duidelijk aan de hand van het spreekwoord, belofte maakt schuld. Iemand belooft iets en die belofte leidt automatisch tot een verplichting omdat deze namelijk tijd nodig heeft om ingevuld te kunnen worden. De belofte zetelt zich gedurende enige tijd in de rugzak van de eigenaar die al snel hoopt dat hij de belofte niet had gemaakt. De oplossing is ook eenvoudig, beloof niet te snel iets, dan bouw je ook geen schuld op. Binnen het bedrijfsleven geldt een lemma dat hiermee in relatie staat: under promise and over-deliver. Hoe minder je belooft hoe eenvoudiger het is om een belofte te overtreffen qua gewekte verwachting.
Maar een plicht is nog geen schuld. Vaak vind men in gezegden de nodige wijsheid.
Ik denk dat de essentie - qua schuldcultuur in het algemeen - zit in het feit dat een schuld de uitwisseling is van beloning die men nu ontvangt, tegenover een aflossing die in de toekomst ligt. Wat we nu ontvangen vergeten we snel. De beloning is snel op, terwijl de verplichting blijft bestaan en dat drukt op ons geweten. En dat is dan nog los van de kans dat de schuld een probleem wordt, wat zorgt dat we terugdenken aan het moment waarop we de schuld aangingen, "had ik het maar niet gedaan." Spijt dus.
Een schuldgevoel verschilt van de combinatie van schuld en gevoel. Een schuldgevoel drukt op onze schouders wanneer we iets gedaan hebben dat niet helemaal deugd. Maar ook daar behoort de handeling al tot het verleden, en gevoel is van nu.
Maar een plicht is nog geen schuld. Vaak vind men in gezegden de nodige wijsheid.
- Wie zijn schulden betaalt verarmt niet. In 't Engels heet dit out of debt, out of danger.
- Fraaie kleren zijn vaak gevoerd met schulden.
- Met een pond verdriet kun je geen ons schuld betalen
Ik denk dat de essentie - qua schuldcultuur in het algemeen - zit in het feit dat een schuld de uitwisseling is van beloning die men nu ontvangt, tegenover een aflossing die in de toekomst ligt. Wat we nu ontvangen vergeten we snel. De beloning is snel op, terwijl de verplichting blijft bestaan en dat drukt op ons geweten. En dat is dan nog los van de kans dat de schuld een probleem wordt, wat zorgt dat we terugdenken aan het moment waarop we de schuld aangingen, "had ik het maar niet gedaan." Spijt dus.
Een schuldgevoel verschilt van de combinatie van schuld en gevoel. Een schuldgevoel drukt op onze schouders wanneer we iets gedaan hebben dat niet helemaal deugd. Maar ook daar behoort de handeling al tot het verleden, en gevoel is van nu.
-- aug 2023. Sigmund (gevonden op http://borstvoedingscentrumpantarhei.blogspot.com/2012/11/schuldig-of-verdrietig.html):
Reacties