Collectieve intelligentie in bedrijf en maatschappij
Onlangs viel me het gebruik van dit begrip – collectieve intelligentie – op door een iemand uit de beleggingswereld. En aangezien deze wereld een van de beste leveranciers van management en organisatiemetaforen is, werd ik er direct door getriggerd (met dank aan de auteur wiens zienswijze ik overigens niet geheel deel).
Het idee kwam hierop neer: de recente koersstijging op de beurs van ca. 40% mocht niet genegeerd worden. Als zoveel mensen in de marktplaats iets doen – dat zit daar een fundament achter. In de koers zit alle informatie verwerkt van allen intelligente mensen samen. Koersen vertegenworodigen een soort collectieve intelligentie, zou mijn samenvatting zijn.
Bij het lezen van de column ging mijn gedachte direct uit naar de daarvoor afgaand daling. Iedereen die zich met beleggen bezighoudt weet dat koers een resultante zijn van emoties, zoals angst en hebzucht en de vraag die ik mezelf stelde was dan ook: in hoeverre was het rationeel dat de beurs zover doordaalde?
Intelligentie is voornamelijk gericht op ratio en verstand. Met IQ –de intelligentie quotiënt – worden voornamelijk de verstandelijke capaciteit gemeten. Later kwam de EQ in beeld die meer gericht was op emotionele intelligentie.
Welke soort intelligentie precies bedoeld is bij collectieve intelligentie weet ik niet, maar ik denk de rationele. En dat terwijl de beursbeweging meestal niet rationeel te verklaren zijn.
Collectieve intelligentie zoals het in wikipedia staat aangegeven is het fenomeen dat binnen organisaties de interpersoonlijke intelligentie als een extra asset kan worden gezien. Het feit dat mensen, medewerkers samen meer weten; het 1+1=3 effect.
Maar binnen dezelfde organisaties gaat evenveel tijd en productiviteit verloren omdat mensen elkaar emotioneel in de weg zitten; bijvoorbeeld door de politieke spelletjes die gespeeld worden. Intelligent gedrag?
En hoe zit dat met de intelligentie rond begin maart toen de koersen toen nog bleven dalen? Dat feit mocht ook niet genegeerd worden.
De werkelijkheid is natuurlijk genuanceerder. In feite is de markt een som van volgers en slechts enkele leiders. De volgers lopen mee in de polonaise omdat hun voorganger ook meeloopt. Er waren er maar een paar die ten tijde van de extreme koersdalingen massaal inkochten. De meeste vreesden, net als de markt. Naast collectieve intelligentie is er namelijk ook veel massahysterie.
Het begrip trend is hierbij ook niet onbelangrijk. Een trend is dat wat veel mensen zijn gaan na-volgen. Of het daarmee intelligent gedrag is, is niet gezegd. Zelf zou ik zeggen dat de sterke trend die de koersen in maart verder naar beneden bracht, de oorzaak was van on-intelligent gedrag. Een trend geeft een soort zekerheid. Een abstracte koer die je maar beter niet kunt negeren. Of die koers en trend de resultatnte zijn van intelligent gedrag is maar de vraag.
Zowel binnen het bedrijf als voor de individuele belegger in de maatschappij is het moeilijk om een eigen koers uit te zetten. Het blijkt moeilijk om mensen te overtuigen van een richting die niet overeenkomt met de marktconsensus. Op de top verkopen is vaak moeilijker dan op de bodem verkopen, juist omdat u tegen de heersende opinie indruist.
Waarom wist de intelligente markt (de koersen stegen) niet dat het fout zat met wat de banken deden? De individuele acties en reacties van bankiers waren op zich slim en inteligent, maar geaggregeerd over alle agenten heen, was het uitermate dom en gevaarlijk. Bleek achteraf.
…
Maar vooral de toepassing van het begrip collectieve intelligentie buiten de context van een organisatie is uniek en blijft (me) intrigeren…
Het idee kwam hierop neer: de recente koersstijging op de beurs van ca. 40% mocht niet genegeerd worden. Als zoveel mensen in de marktplaats iets doen – dat zit daar een fundament achter. In de koers zit alle informatie verwerkt van allen intelligente mensen samen. Koersen vertegenworodigen een soort collectieve intelligentie, zou mijn samenvatting zijn.
Bij het lezen van de column ging mijn gedachte direct uit naar de daarvoor afgaand daling. Iedereen die zich met beleggen bezighoudt weet dat koers een resultante zijn van emoties, zoals angst en hebzucht en de vraag die ik mezelf stelde was dan ook: in hoeverre was het rationeel dat de beurs zover doordaalde?
Intelligentie is voornamelijk gericht op ratio en verstand. Met IQ –de intelligentie quotiënt – worden voornamelijk de verstandelijke capaciteit gemeten. Later kwam de EQ in beeld die meer gericht was op emotionele intelligentie.
Welke soort intelligentie precies bedoeld is bij collectieve intelligentie weet ik niet, maar ik denk de rationele. En dat terwijl de beursbeweging meestal niet rationeel te verklaren zijn.
Collectieve intelligentie zoals het in wikipedia staat aangegeven is het fenomeen dat binnen organisaties de interpersoonlijke intelligentie als een extra asset kan worden gezien. Het feit dat mensen, medewerkers samen meer weten; het 1+1=3 effect.
Maar binnen dezelfde organisaties gaat evenveel tijd en productiviteit verloren omdat mensen elkaar emotioneel in de weg zitten; bijvoorbeeld door de politieke spelletjes die gespeeld worden. Intelligent gedrag?
En hoe zit dat met de intelligentie rond begin maart toen de koersen toen nog bleven dalen? Dat feit mocht ook niet genegeerd worden.
De werkelijkheid is natuurlijk genuanceerder. In feite is de markt een som van volgers en slechts enkele leiders. De volgers lopen mee in de polonaise omdat hun voorganger ook meeloopt. Er waren er maar een paar die ten tijde van de extreme koersdalingen massaal inkochten. De meeste vreesden, net als de markt. Naast collectieve intelligentie is er namelijk ook veel massahysterie.
Het begrip trend is hierbij ook niet onbelangrijk. Een trend is dat wat veel mensen zijn gaan na-volgen. Of het daarmee intelligent gedrag is, is niet gezegd. Zelf zou ik zeggen dat de sterke trend die de koersen in maart verder naar beneden bracht, de oorzaak was van on-intelligent gedrag. Een trend geeft een soort zekerheid. Een abstracte koer die je maar beter niet kunt negeren. Of die koers en trend de resultatnte zijn van intelligent gedrag is maar de vraag.
Zowel binnen het bedrijf als voor de individuele belegger in de maatschappij is het moeilijk om een eigen koers uit te zetten. Het blijkt moeilijk om mensen te overtuigen van een richting die niet overeenkomt met de marktconsensus. Op de top verkopen is vaak moeilijker dan op de bodem verkopen, juist omdat u tegen de heersende opinie indruist.
Waarom wist de intelligente markt (de koersen stegen) niet dat het fout zat met wat de banken deden? De individuele acties en reacties van bankiers waren op zich slim en inteligent, maar geaggregeerd over alle agenten heen, was het uitermate dom en gevaarlijk. Bleek achteraf.
…
Maar vooral de toepassing van het begrip collectieve intelligentie buiten de context van een organisatie is uniek en blijft (me) intrigeren…
Reacties