De bestseller paradox
1.Het is maar een bestseller...
Een bestseller is een fenomeen in onze cultuur. Een enkele schrijver publiceert een boek en tientallen tot duizenden of miljoenen lezen of kopen het boek. Hoe komt dat en wat is daarvan de impact?
Daarbij spelen twee zaken, het boek zelf natuurlijk en de omgeving waar het boek terecht komt.
Een aantal voorbeelden (van zowel fictie-boeken als non-fictie) helpen om te zien wat het effect van zo'n boek is en hoe beide factoren een rol spelen.
Fifty shaded of Grey. Was een bestseller in 2011 en de film kwam vier jaar later uit. Waarom werd het een bestseller? De meeste logische reden was omdat het boek een discussie op gang zette, over seks en de rol van mannen en vrouwen. Anno 2018 na de komst van een nieuwe bestseller (#Metoo) is Fifty Shades niet meer als bestseller denkbaar. Hoe snel kan de impact van zo'n boek veranderen, van invloedrijk tot nietszeggend.
Grey's Anatomy. Kan je ook als een bestseller zien, al was het TV-serie. De impact daarvan is nog steeds te merken, zowel in de zorg waar het een motiverende factor is geworden om tot het gremium toe te treden, als wel in de huidige cultuur (netflix) waar nog steeds miljoenen mensen naar kijken. In tegenstelling tot 50 shades is dit een veel meer tijdlozer fenomeen geworden.
#Metoo. Kan je ook als een bestseller zien. Miljoenen mensen voelen zich aangetrokken tot het thema en reageren op de inhoud, namelijk het machtselement bij seksuele relaties. Ook hier ging het om een enkele schrijver (iemand die de hype startte) en het werk werd door duizenden verslonden. Maar... wel in onze cultuur! In India bijvoorbeeld wordt elke minuut wel een vrouw verkracht en daar zitten ze echt niet te wachten op een westerse-meaculpa-#metoo-tafereel.
In alle drie gevallen weet de "schrijver" een snaar te raken bij het publiek. Dat is het eerste element. Het tweede element van het succes en de storm die het doet opwaaien is de omgeving waar de storm in ontstaat. Bij #Metoo is dat m.i. de boosheid die ontstaan is na de financiële crisis en die nog steeds leeft. Men is boos, door een veranderende wereld, maar ook door de rol van machtshebbers (mannen) die deze wereld hebben gemaakt. Veel vrouwen (als primaire doelgroep) komen nu pas in opstand en niet in 2011 toen Fifty Shades werd gepubliceerd. (Toevallig artikel uit FT: Fire, fury and the problem with too much outrage).
Bestsellers hebben altijd met emotie te maken. En ook het feit dat je een bestseller ziet, roept vaak emotie op, ik ook merk dat ik even voel, "goh dat zou ik graag ook eens doen."
Een voorbeeld uit de niet fictieve wereld is een boek als Seven Habits of Highly Effective People, van Stephen Covey, "er zijn meer dan 15 miljoen boeken gepubliceerd," lees ik. Ook hier raakt de schrijver een snaar, "Verdomme, ik wil ook wel eens succes hebben." Misschien is dit boosheid, of logisch gezien eerder desire. Verlangen.
Zouden die 15 miljoen mensen nu allemaal effectiever zijn geworden, net zo effectief als Covey zelf? Nee natuurlijk. Juist doordat emotie een grote rol speelt bij het succes van zo'n boek, hoeft de inhoud niet ook te kloppen of als waarheid door te gaan. Hoe groter de emotie hoe groter de kans dat de inhoud juist helemaal niet klopt, of juist maar een kant van het verhaal laten zien. De vele afslankingsmethodes zijn daar een voorbeeld van, maar ook een boek als, het wonderenzym geeft een eenvoudig beeld van de werkelijkheid, en was wel geschreven door een arts die er verstand van heeft.
Maar, het is maar een bestseller.
2. Daar staat tegenover dat je het toch maar moet doen. Niet iedere zelfhulpgoeroe of fictie-schrijver weet 15 miljoen exemplaren te slijten. In een cultuur waar resultaat geldt, kan het zichtbare resultaat van 15 miljoen exemplaren niet duidelijker. Misschien is het effect na korte of langere tijd uitgewerkt, de invloed op het publieke debat is massaal zichtbaar geweest. En dat heeft maar een persoon bereikt. Niet aan iedereen die misschien wel hetzelfde probeert valt die eer toe.
--
Nog een paar voorbeelden.
Das Kapital, van Karl Marx was een bestseller. Maar de essentie van het werk werd verdraaid voor ideologische doeleinden, waar het oorspronkelijk werk nauwelijks meer zichtbaar werd.
Kapitaal in de 21ste eeuw, was een bestseller van Thomas Piketty, en dat was bijzonder want het boek werd populair in de academische wereld. Toch was de euforie van bijzonder korte duur. Klopte de inhoud niet? De essentie - de ongelijkheid tussen vermogen en arbeidsinkomen - was typisch een product van de tijd, maar toch (door mij onduidelijke) redenen was het succes vluchtig. Misschien wel omdat in deze kapitalistische wereld men niet op een dergelijke boodschap zat te wachten, wie weet. Niemand praat meer over het werk.
--
13 maart 2018. Dit laatste klopt niet. Men schrijft nog steeds over het boek van Piketty en ook hier blijkt dat de best-seller-paradox zijn werk doet: zijn belangrijkste stelling dat kapitaal sneller groeit dan productie leidt tot een groeide wig tussen kapitalisten (mensen met kapitaal) en arbeiders, toch niet helemaal klopt. Deirdre McCloskey heeft drie argumenten gevonden in het werk waarin de stellingname niet klopt.
Rich-Dad-Poor-Dad. Een best seller van de vorige eeuw (ca. 1997) en ondanks de nodige negatieve recenties, is het een boek met een hele simpele (en tijdloze) boodschap: werk je voor geld (poor Dad) of werkt het geld voor jou (Rich Dad).
--
13 februari. Nog een zeer recent voorbeeld. Jordan Peterson, een Canadees klinisch psycholoog, heeft een boek geschreven, 12 rules for life, dat op zich niet zo uitzonderlijk was. Hij vertelt over de groei van een kind dat moet leren te kiezen tussen de wereld die hij kent (the known) en de wereld die hij niet kent, The unknown. Wanneer hij enkel in de eerste blijft, zal hij zich vervelen, richt hij zich enkel op de tweede dan verdwaalt hij en wordt anxious. Maar door een interview dat op youtube uitgezonden werd - 6 miljoen keer bekeken - raakt hij een snaar in de #metto-discussie en dat helpt de verkopen tot de bestseller-niveaus.
Hij praat daar o.a. over de pay gap en vertelt dat die een bepaalde logica hebben, want vrouwen over het algemeen zijn meer agreeable dan mannen en dat verklaart dat ze minder snel zullen vechten voor een salaris-verhoging. Vrouwen zijn "more orderly," mannen "on average more industrious." Andere verklaringen zijn dat topposities (Meer) door mannen uitgevoerd worden omdat het een opoffering vraagt waar vrouwen in het algemeen voor passen. Veel van zijn visie gaat over de psychology of belief, bv het geloven in een slachtofferrol.
En ... de feministische beweging heeft de biologie begraven, want overal in de biologische wereld zijn er hiërarchieën, zoals bij "Lobsters" (kreeften); daar zorgen de mannetjes voor de verovering van het gebied en de vrouwtjes verleiden de sterkste en meest succesvolle mannetjes. "het is een intelligente strategie die door vele soorten gebruikt wordt, ook door de menselijke soort."
"Maar nu zit de man in een mannelijkheidscrisis..."
Niet onlogisch dat zijn boek dan opeens een bestseller wordt...? wordt vervolgd.
--
14 maart 2019. Het feit dat een bestseller per definitie een populair boek is (geworden) betekent niet ook tegelijkertijd dat het boek en de inhoud klopt of goed is. Er zijn vele boeken die bestseller zijn geworden. Bijvoorbeeld:
In January 2016, the Institute of Contemporary History released the first reprint of Adolf Hitler's "Mein Kampf" since World War II. One year on, the German publisher says the book has sold some 85,000 copies and spent 35 weeks on Der Spiegel non-fiction best-seller list. (Bron: CNN)
--
16 april 2019. Er lijkt een nieuw geval van de best-seller-paradox te zijn. DDT het bestrijdingsmiddel heeft het begin ingeluid van de milieubeweging. Maar wat blijkt nu, DDT lijkt helemaal niet zo gevaarlijk voor het milieu als Rachel Carson in haar boek / bestseller Silent Spring (uit 1972) haar publiek deed geloven. Op dit moment wordt DDT weer ingezet, omdat de malaria-epidemie die het moeit bestrijden anders onoverwinbaar wordt, de groei van het aantal malaria-doden is extreem gegroeid. (bron: de groene.nl)
Een bestseller is een fenomeen in onze cultuur. Een enkele schrijver publiceert een boek en tientallen tot duizenden of miljoenen lezen of kopen het boek. Hoe komt dat en wat is daarvan de impact?
Daarbij spelen twee zaken, het boek zelf natuurlijk en de omgeving waar het boek terecht komt.
Een aantal voorbeelden (van zowel fictie-boeken als non-fictie) helpen om te zien wat het effect van zo'n boek is en hoe beide factoren een rol spelen.
Fifty shaded of Grey. Was een bestseller in 2011 en de film kwam vier jaar later uit. Waarom werd het een bestseller? De meeste logische reden was omdat het boek een discussie op gang zette, over seks en de rol van mannen en vrouwen. Anno 2018 na de komst van een nieuwe bestseller (#Metoo) is Fifty Shades niet meer als bestseller denkbaar. Hoe snel kan de impact van zo'n boek veranderen, van invloedrijk tot nietszeggend.
Grey's Anatomy. Kan je ook als een bestseller zien, al was het TV-serie. De impact daarvan is nog steeds te merken, zowel in de zorg waar het een motiverende factor is geworden om tot het gremium toe te treden, als wel in de huidige cultuur (netflix) waar nog steeds miljoenen mensen naar kijken. In tegenstelling tot 50 shades is dit een veel meer tijdlozer fenomeen geworden.
#Metoo. Kan je ook als een bestseller zien. Miljoenen mensen voelen zich aangetrokken tot het thema en reageren op de inhoud, namelijk het machtselement bij seksuele relaties. Ook hier ging het om een enkele schrijver (iemand die de hype startte) en het werk werd door duizenden verslonden. Maar... wel in onze cultuur! In India bijvoorbeeld wordt elke minuut wel een vrouw verkracht en daar zitten ze echt niet te wachten op een westerse-
In alle drie gevallen weet de "schrijver" een snaar te raken bij het publiek. Dat is het eerste element. Het tweede element van het succes en de storm die het doet opwaaien is de omgeving waar de storm in ontstaat. Bij #Metoo is dat m.i. de boosheid die ontstaan is na de financiële crisis en die nog steeds leeft. Men is boos, door een veranderende wereld, maar ook door de rol van machtshebbers (mannen) die deze wereld hebben gemaakt. Veel vrouwen (als primaire doelgroep) komen nu pas in opstand en niet in 2011 toen Fifty Shades werd gepubliceerd. (Toevallig artikel uit FT: Fire, fury and the problem with too much outrage).
Bestsellers hebben altijd met emotie te maken. En ook het feit dat je een bestseller ziet, roept vaak emotie op, ik ook merk dat ik even voel, "goh dat zou ik graag ook eens doen."
Een voorbeeld uit de niet fictieve wereld is een boek als Seven Habits of Highly Effective People, van Stephen Covey, "er zijn meer dan 15 miljoen boeken gepubliceerd," lees ik. Ook hier raakt de schrijver een snaar, "Verdomme, ik wil ook wel eens succes hebben." Misschien is dit boosheid, of logisch gezien eerder desire. Verlangen.
Zouden die 15 miljoen mensen nu allemaal effectiever zijn geworden, net zo effectief als Covey zelf? Nee natuurlijk. Juist doordat emotie een grote rol speelt bij het succes van zo'n boek, hoeft de inhoud niet ook te kloppen of als waarheid door te gaan. Hoe groter de emotie hoe groter de kans dat de inhoud juist helemaal niet klopt, of juist maar een kant van het verhaal laten zien. De vele afslankingsmethodes zijn daar een voorbeeld van, maar ook een boek als, het wonderenzym geeft een eenvoudig beeld van de werkelijkheid, en was wel geschreven door een arts die er verstand van heeft.
Maar, het is maar een bestseller.
2. Daar staat tegenover dat je het toch maar moet doen. Niet iedere zelfhulpgoeroe of fictie-schrijver weet 15 miljoen exemplaren te slijten. In een cultuur waar resultaat geldt, kan het zichtbare resultaat van 15 miljoen exemplaren niet duidelijker. Misschien is het effect na korte of langere tijd uitgewerkt, de invloed op het publieke debat is massaal zichtbaar geweest. En dat heeft maar een persoon bereikt. Niet aan iedereen die misschien wel hetzelfde probeert valt die eer toe.
--
Nog een paar voorbeelden.
Das Kapital, van Karl Marx was een bestseller. Maar de essentie van het werk werd verdraaid voor ideologische doeleinden, waar het oorspronkelijk werk nauwelijks meer zichtbaar werd.
Kapitaal in de 21ste eeuw, was een bestseller van Thomas Piketty, en dat was bijzonder want het boek werd populair in de academische wereld. Toch was de euforie van bijzonder korte duur. Klopte de inhoud niet? De essentie - de ongelijkheid tussen vermogen en arbeidsinkomen - was typisch een product van de tijd, maar toch (door mij onduidelijke) redenen was het succes vluchtig. Misschien wel omdat in deze kapitalistische wereld men niet op een dergelijke boodschap zat te wachten, wie weet. Niemand praat meer over het werk.
--
13 maart 2018. Dit laatste klopt niet. Men schrijft nog steeds over het boek van Piketty en ook hier blijkt dat de best-seller-paradox zijn werk doet: zijn belangrijkste stelling dat kapitaal sneller groeit dan productie leidt tot een groeide wig tussen kapitalisten (mensen met kapitaal) en arbeiders, toch niet helemaal klopt. Deirdre McCloskey heeft drie argumenten gevonden in het werk waarin de stellingname niet klopt.
Rich-Dad-Poor-Dad. Een best seller van de vorige eeuw (ca. 1997) en ondanks de nodige negatieve recenties, is het een boek met een hele simpele (en tijdloze) boodschap: werk je voor geld (poor Dad) of werkt het geld voor jou (Rich Dad).
--
13 februari. Nog een zeer recent voorbeeld. Jordan Peterson, een Canadees klinisch psycholoog, heeft een boek geschreven, 12 rules for life, dat op zich niet zo uitzonderlijk was. Hij vertelt over de groei van een kind dat moet leren te kiezen tussen de wereld die hij kent (the known) en de wereld die hij niet kent, The unknown. Wanneer hij enkel in de eerste blijft, zal hij zich vervelen, richt hij zich enkel op de tweede dan verdwaalt hij en wordt anxious. Maar door een interview dat op youtube uitgezonden werd - 6 miljoen keer bekeken - raakt hij een snaar in de #metto-discussie en dat helpt de verkopen tot de bestseller-niveaus.
Hij praat daar o.a. over de pay gap en vertelt dat die een bepaalde logica hebben, want vrouwen over het algemeen zijn meer agreeable dan mannen en dat verklaart dat ze minder snel zullen vechten voor een salaris-verhoging. Vrouwen zijn "more orderly," mannen "on average more industrious." Andere verklaringen zijn dat topposities (Meer) door mannen uitgevoerd worden omdat het een opoffering vraagt waar vrouwen in het algemeen voor passen. Veel van zijn visie gaat over de psychology of belief, bv het geloven in een slachtofferrol.
En ... de feministische beweging heeft de biologie begraven, want overal in de biologische wereld zijn er hiërarchieën, zoals bij "Lobsters" (kreeften); daar zorgen de mannetjes voor de verovering van het gebied en de vrouwtjes verleiden de sterkste en meest succesvolle mannetjes. "het is een intelligente strategie die door vele soorten gebruikt wordt, ook door de menselijke soort."
"Maar nu zit de man in een mannelijkheidscrisis..."
Niet onlogisch dat zijn boek dan opeens een bestseller wordt...? wordt vervolgd.
--
14 maart 2019. Het feit dat een bestseller per definitie een populair boek is (geworden) betekent niet ook tegelijkertijd dat het boek en de inhoud klopt of goed is. Er zijn vele boeken die bestseller zijn geworden. Bijvoorbeeld:
In January 2016, the Institute of Contemporary History released the first reprint of Adolf Hitler's "Mein Kampf" since World War II. One year on, the German publisher says the book has sold some 85,000 copies and spent 35 weeks on Der Spiegel non-fiction best-seller list. (Bron: CNN)
Maar ook Hitler zelf was zeer populair in de begin jaren, hetgeen betekent dat een bestseller auteur in dit geval niet altijd een goed antwoord heeft op de problemen van de tijd. Het geeft wel een verklaring waarom het boek goed valt in de vruchtbare aarde van de cultuur van die of deze tijd. Het speelt in op een buikgevoel dat leeft...
16 april 2019. Er lijkt een nieuw geval van de best-seller-paradox te zijn. DDT het bestrijdingsmiddel heeft het begin ingeluid van de milieubeweging. Maar wat blijkt nu, DDT lijkt helemaal niet zo gevaarlijk voor het milieu als Rachel Carson in haar boek / bestseller Silent Spring (uit 1972) haar publiek deed geloven. Op dit moment wordt DDT weer ingezet, omdat de malaria-epidemie die het moeit bestrijden anders onoverwinbaar wordt, de groei van het aantal malaria-doden is extreem gegroeid. (bron: de groene.nl)
Reacties