De twee snelheden van vertrouwen (2)

Een situatieschets voor de alternatieve view op wat vertrouwen is, en waarbij het thema van vertrouwen vanuit cultuuroogpunt - in tegenstelling tot dat vanuit de psychologie - werkt is de situatie op een school in de Verenigde Staten. En dat een leerling een pistool pakt en om zich heen schiet.

Dat zijn de voorbeelden die je meestal niet leest in een bestseller over de snelheid van vertrouwen. Maar wanneer je op school zit, dan mag je als ouder vertrouwen dat je kind veilig is. Je vertrouwt erop dat je niet opeens aangevallen wordt door een ex-leerling of wie dan ook die de intentie (agenda) heeft om zoveel mogelijk terreur te veroorzaken.

Vertrouwen in deze setting heeft alles te maken met het gevoel dat je veilig bent in een groep.

Vertrouwen in deze setting heeft te maken met de invloed die uitgaat van de omgeving en dus vanuit de cultuur op het individu. En visa versa.

- iemand die in een omgeving woont waar actieve terroristen hebben geleefd zal niet vrijuit kunnen en willen praten over deze dreiging, want dat kan een leven duur komen te staan.
- iemand binnen een organisatie die onder stress staat door een olieramp - zoals een klokkenluider - zal zich goed bedenken voordat hij de misdragingen (#OXFAM) aan de kaak stelt ook al weet hij ervan, met als risico dat hij (zij) zijn baan verliest.
- ...

Hoe komt het dat we voor 2007 het volste vertrouwen hadden in "onze" banken en dat sindsdien, na de crisis, dat vertrouwen volledig zo niet grotendeels is verdwenen?

Vertrouwen is afhankelijk van de vorm van productiviteit en van de omvang van de groep waarin je opereert.

Zo zijn er verschillende niveaus van vertrouwen, bv:
  • 75-100 % - vertrouwen binnen een kleine groep. Te beginnen met een partnership (business) of een echt huwelijk. Binnen zo'n huwelijk zullen twee mensen het hoogste vertrouwen in elkaar hebben. Al het andere - bij andere vormen van relaties - is het vertrouwen lager. Maar wanneer een echtpaar kinderen krijgt dan kan het vertrouwen al afnemen, wanneer deze zich anders gedragen dan verwacht. Een kind van voorbeeldige ouders kan toch aan de drugs geraken, door de omgang met anderen...
  • 50-75% - vertrouwen binnen grotere organisatorische groepen. naarmate de groepen groter worden zal het vertrouwen afnemen. Men kent elkaar minder. Softwarehuis BSO had destijds een formule om organisaties in kleine cellen van 50 personen op te delen. Vertrouwen speelde daarbij natuurlijk een grote rol. Ons kent ons.
  • 25-50% - vertrouwen binnen maatschappelijke gemeenschappen. Hier leef je als individu en ken je je medemens steeds minder. Naarmate je contact hebt met een buurman kan dat vertrouwen snel toenemen omdat je als kleine groep kennis van elkaar opdoet. (75%)
  • 0-25% - vertrouwen tussen grotere gemeenschappen. Je komt als buitenlander in een ander land, met een andere cultuur. Je bent een vreemdeling.
Vertrouwen en productiviteit:

Producent. Vertrouwen werkt conforms Covey formule: karakter en competentie. De oogarts, computerprogrammeur, automonteur, etc. 
Intermediair. Vertrouwen is afhankelijk van het onderliggende systeem. SWIFT, Garantie bij aankoop, etc.
Verkoop: Vertrouwen is afhankelijk van imago van omgeving.
Support: Vertrouwen is afhankelijk van omgeving. Fundament, infrastructuur.

Bij een tandarts werkt vertrouwen zoals Covey beschrijft, door middel van karakter en competenties. Wanneer een tandarts goede referenties heeft zal je eerder naar die praktijk gaan. Maar bij een vertegenwoordiger die een auto verkoopt? Dan werkt vertrouwen opeens niet op basis van het karakter van deze professional. Want men wantrouwt in het algemeen verkopers, vooral die ongevraagd voor je deur staan.

Vertrouwen dat dus werkt als bijproduct van een relationele transactie is maar een van de (weinige) vormen van vertrouwen. Bij de andere vormen van vertrouwen werkt het mechanisme anders;

- SALES. Benjamin Graham, beroemd investeerder, van het boek, the intelligent investor, heette oorspronkelijk Bejamin GrossBaum, maar die naam van Duitse oorsprong riep in die tijd nabij de oorlog teveel suspicion / wantrouwen op. Puur de uitstraling van een naam kan al het vertrouwensniveau beïnvloeden.
- SUPPORT. Inflatie zoals berucht in Zimbabwe destijds en nu in Venezuela, is ook een vorm van het ontbreken van vertrouwen in de infrastructuur van een land. Men vertrouwt EN de regering niet EN elkaar niet in het economisch proces en dat resulteert in een dalende waarde van de munt.
- SUPPORT. Thuis. is ook een vorm van vertrouwen. Hoe dichter bij huis, hoe meer vertrouwen iets uitstraalt. Denk ook aan je "comfortzone." Wat men niet kent, durft men meestal niet, vertrouwt men niet. Hoe verder je van huis komt, hoe meer je vertrouwen afneemt. Dat geldt ook voor je professie: hoe verder van je kern, hoe minder vertrouwen ...
- INTERMEDIAIR / SUPPORT. In het begin van internet, vertrouwde men het (medium) nog niet. Elektronisch betalen zoals Paypal riep veel weerstand op. Nu vertrouwt men transacties via het internet. En hoe zit dat met de crypto´s zoals de Bitcoin. Vertrouw je erop dat dit veilige munten zijn of worden in de toekomst?
- Nieuwe technologie roept wantrouwen op, zoals de allereerste vlucht van een vliegtuig, (Lindbergh) naarmate meer mensen de techniek gebruiken neemt het algehele vertrouwen toe. Onlangs was er een Transavia-piloot die betrokken was bij illegale straatracen, men wilde hem ontslaan. Ook daar speelde het toekomstig vertrouwen een rol. Vroeger op kleine schaal vertrouwde men vooral de plaatselijke kruidenier. nu is daar het grote winkelcentrum voor in de plaats gekomen. Men vertrouwt nu grote anonieme bedrijven, door iets kunstmatigs als "imago."
etc, etc...

Er is wel een transactiesnelheid van vertrouwen waar karakter en competentie een rol speelt. Maar in de meeste gevallen is vertrouwen afhankelijk van de omgeving waarin iemand opereert. En die snelheid is erg afhankelijk van de kwaliteit van die omgeving.

--
2018/02/de-twee-snelheden-van-vertrouwen-1

-- 15 mei 2018.
Een ander voorbeeld van hoe vertrouwen werkt is in de computerwereld. Een veel aangehaald studie is die van Kenneth Thompson die bij het ontvangst van de Turing Award schreef: reflections on trusting trust. Daarin laat hij zien dat je computercode niet kan vertrouwen tenzij je het zelf geschreven hebt.

-- 18 okt 2021. Op twitter circuleert deze figuur over vertrouwen:




Reacties

Populaire posts van deze blog

Typisch Spaans: Balay

Economie - Teveel wiskunde, te weinig geschiedenis?

Begraven of cremeren?