Over humanisme (3)
Dit is het voorlaatste deel van het werkstukje over humanisme. De leidraad daarbij is het boek van Marcial Pons.
In tegenstelling tot het eerste deel en het vervolg (humanitas) schrijf ik hier enkel de namen van de belangrijkste spelers in het (humanistische) verhaal: Dat verhaal vervolgt met de Griekse en Romeinse invloeden waar het humanisme mee begon:
In tegenstelling tot het eerste deel en het vervolg (humanitas) schrijf ik hier enkel de namen van de belangrijkste spelers in het (humanistische) verhaal: Dat verhaal vervolgt met de Griekse en Romeinse invloeden waar het humanisme mee begon:
- Hieronymus en Augustinus zijn de belangrijkste spelers in de opkomende christelijke cultuur.
- Dante: na de christelijke traditie is hij die belangrijk is geweest voor het humanistisch denken vooral door zijn belangrijkste werk: de Goddelijke Comedie met daarin de louteringsberg. Dante voert een dichter (Vergilius) op die als gids de christenen de juiste weg wijst, en daarmee breekt hij met de christelijke traditie
- Petrarca
- En de renaissance is het voornamelijk Erasmus (cedo nulli) die als exponent voor het humanistisch denken wordt gezien en naast hem Pico delle Mirandola. (Luther niet vergetend)
- Dan breekt de tijd aan van Descartes, Montaigne, Rousseau en de tragische held in de toneelstukken van Shakespeare
- Goethe, Kant en Freud
- Voor de moderne tijd staat onder andere de vraag centraal of de massa een cultuur kan voortbrengen; democratie en elite. Is er niet altijd een elite nodig - zoals in de persoon van Nietzsche - om de mensheid verder te brengen?
- In de moderne tijd gaat zijn er de humanistische "spelers" zoals Sartre en Heidegger (met als leerling Hannah Arendt) en H.G. Gadamer die als eerste vier basisprincipes heeft opgesteld voor humanisme (Bildung, Common sense, Judgement en "Geschmack" (stijl)). Maar ook iemand als Fukuyama (het einde van de geschiedenis) heeft invloed gehad net als Kafka (vernietig de mens door het vernietigen van betekenis). Een van de laatste die een belangrijke rol speelt in het humanisme-debat is: Peter Sloterdijk (Mensenpark: waarom kweken we niet gewoon betere mensen met behulp van gen-technologie?)
Reacties